Դե­րեք Ո­ւոլ­քո­թը գրող և դ­րա­մա­տուրգ է` ծնուն­դով Սենթ Լ­յու­սիա­յից: 1992 թվա­կա­նին ար­ժա­նա­ցել է Գ­րա­կա­նութ­յան Նո­բել­յան մրցա­նա­կի։ Գ­րո­ղը կրթութ­յուն է ստա­ցել Տ­րի­նի­դա­դի Սան­տա Մա­րիա­յի քո­լե­ջում, ա­վե­լի ուշ ա­վար­տել է Քինգս­տո­նի (­Ճա­մայ­կա) Վեստ Ին­դիա­յի հա­մալ­սա­րա­նը: Այդ ըն­թաց­քում Ո­ւոլ­քո­թը հրա­տա­րա­կել է իր ա­ռա­ջին ստեղ­ծա­գոր­ծութ­յուն­նե­րը: Ռոք­ֆել­լեր­յան ֆոն­դի գրա­կան կրթա­թո­շա­կը ստա­նա­լուց հե­տո վե­րա­պատ­րաստ­վել է Ն­յու Յոր­քում, ա­վե­լի ուշ՝ Անգ­լիա­յում: Ս­տա­ցել է Բոս­տո­նի հա­մալ­սա­րա­նի պրո­ֆե­սո­րի կո­չում, որ­տեղ դա­սա­վան­դել է գրա­կա­նութ­յուն և գ­րա­կան վար­պե­տութ­յուն:

 

Սեր սիրուց հետո

Կգա ժամանակ,
երբ դու ցնծությամբ
կդիմավորես ինքդ քեզ
քո իսկ դռան առաջ,
քո իսկ հայելու մեջ,
և ամենքդ կժպտաք՝
ի նշան ողջույնի,

ու կասեք՝ նստիր այստեղ, կեր։
Դու նորից կսիրես անծանոթին,
որ ինքդ էիր։
Կտաս գինի, կտաս հաց։
Կվերադարձնես սիրտդ քեզ՝
այդ անծանոթին,
որը ամբողջ կյանքում

սիրել է քեզ,
նրան, ում
դու արհամարհել ես
հանուն ուրիշի,
նրան, ով անգիր գիտի քեզ։

Հանիր դարակից
նամակները սիրային,
հուսահատ տողերը ու նկարները,
պոկիր պատկերդ հայելուց։
Նստիր և վայելիր կյանքը քո։

 

Բռունցքը

Սիրտս սեղմող բռունցքը
մի փոքր թուլանում է,
և ես շնչահեղձ եմ լինում
լույսից,
ու ահա նորից սաստկանում է։

Այդ ե՞րբ է եղել, որ ես չեմ սիրել
ցավը սիրո։
Բայց այս ամենը վերածել է

անցյալի սերը
կախվածության, որ
սեղմում է խելագարի պես՝
կախվելով անհեթեթության ծայրից
մինչև ոռնալով
անդունդ սուզվելը։

Պինդ մնա, սիրտ։ Դու գոնե ապրում ես այսպես։

Վախճաններ

Իրերը չեն պայթում,
Նրանք ձախողվում են ու չքանում,
մարում, ինչպես լույսը մարմնից
կամ փրփուրը ավազից,
և անգամ սիրո կայծակի բռնկումը
չունի խլացուցիչ ավարտ,
նա մեռնում է ծաղիկների ձայնով՝
խամրելով, ինչպես մարմինը
քրտնող չեչաքարից,
ամեն բան այսպես է լինում,
քանի դեռ չենք գնացել
մի լռությամբ,
որ Բեթհովենի
ականջներում էր։

 

Ինքնադիմանկար

Վան Գոգի մենությունը,
խոնարհությունը Վան Գոգի,
Վան Գոգի սարսափը։

Նա նայում է հայելուն
ու սկսում նկարել իրեն։

Նա հասկանում է՝
ոչ ոք չկա, բացի
Վինսենթ վան Գոգից,
և դա բավարար չէ:

Նա կտրում է ականջը,
նայում է հայելուն,
Վինսենթ վան Գոգն է՝
վիրակապված ականջով:

Սա արդեն հիշեցնում է
նրա պորտրետը,
նա ճիգ է անում մնալ,
բայց սկզբում
պիտի անէանա,

նա կգա
մաս-մաս,
այլևս առանց սարսափների,
մի եղանակով,

երբ հայելին չի արտացոլի
ոչ փառք, ոչ ցավ,
կամ այո ու ոչ,

ոչ գուցե, ոչ մի օր
կամ երբեք։ Ոչ ոք չկա,
չկա Վինսենթ վան Գոգը

խոնարհ, վախեցած, միայնակ,
միայն գաղափար: Էություն։

Օդջոբ, մի բուլտերիեր*

Դու պատրաստվում ես մի վշտի,
բայց գալիս է ուրիշը,
սա եղանակի պես բան չէ,
դու չես կարող պինդ մնալ.
անպատրաստությունն
ամեն ինչ է։
Քո ուղեկիցը, կինը,
մտերիմ ընկերը,
կողքիդ երեխան,
շունը,
մենք դողում ենք նրանց համար։
Մենք նայում ենք ծովին
ու մտածում՝
թերևս անձրև գա,
Մենք պատրաստվելու ենք անձրևին,
Դու կապ չես տեսնում նրա միջև,
թե ինչպես է ծովափի պարտեզում
արևի լույսը վերափոխում
սևացող դափնեվարդերը,
և ինչպես է ոսկին մարում
արմավենիների մեջ,
դու կապ չես տեսնում
մաշկիդ կաթած անձրևի
ու շան վնգստոցի միջև.
որոտը քեզ չի վախեցնում,
պատրաստությունն ամեն ինչ է,
նա, ով հետևում է քայլքիդ,
փորձում է ասել,
որ լռությունն է ամեն ինչ,
այն վեր է պատրաստությունից,
խորն է, ինչպես ծովը,
խորն է, ինչպես հողը,
խորն է, ինչպես սերը։

Լռությունը ուժեղ է որոտից,
մենք համրացած ենք
ու ամփոփված մեր ներսում,
ինչպես կենդանիները,
որ չեն կարող
արտահայտել սերը մեզ նման,
բացի այն պահից,
երբ սերն արտահայտելը
անհնարին է,
երբ այն պիտի ասվի
մղկտոցով,
արցունքներով
անձրևով, որ գալիս է մեր աչքերին,
առանց սիրելի բանի անունը տալու.
մեռածների լռությունը
ու լռությունը ամենախորքում թաղված սիրո
միևնույն լռությունն է,
ու լինի դա կենդանու համար,
երեխայի համար, կնոջ կամ ընկերոջ,
դա մի սեր է, նույն սերը,
և այն օրհնված է,
ամենախորունկը իր կորուստներով,
այն օրհնված է,
օրհնված։

*Օդջոբ՝ բուլտերիեր ցեղատեսակի շան անունը։

Թարգմանությունն անգլերենից՝ Արաք Սաֆարյանի