Նավասարդ ամիս, օր Աստղիկ

Զբոսանք ասվածը հինգ րոպեանոց տեսիլք է: Դուրս ես գալիս, ռունգներդ լայնացնում ես, որ օդ շնչես, քեզ խուց են քշում: Է~հ, Վարժապետյան… հիշու՞մ ես, որ իջնում էիք պարտեզ, բնության գրկում դաս էիր անում: Թու, քո մարդ ասողին: Թող չսովորեր… կամ էդ լակոտին ինչու՞ չէին տարել հատուկ դպրոց` հատուկ ժառանգների: Է~հ:

(Նույն  օրը ինչ – որ տեղ քաղաքում)

-Պարոն Անկուշտյա՛ն, ախր փող չկա:

  -Ինձ չի հետաքրքրում: Գնա կնոջս բացատրի, որ չկա: Աշխատել չես իմանում, էսենց էլ բան կլինի: Հո տոմսերը հետ չեմ տալու՞, կինս երբեք Շրի Լանկայում չի եղել, հասկանու՞մ ես:

 

Հոռի ամիս, օր Միհր

Զզվելի է: Թթու կաղամբի մի քանի կտոր և ջուր` ջրիկ-վռիկ: ՈՒտել չի լինում, գոնե սառը չլինի: Ինչի՞ համար Վարժապետյան, գրողը տանի: Չէր սովորում, թող չսովորեր, հոր նման բթամիտ մնար… Քեզ պե՞տք էր, որ ազգի ապագայի մասին էիր մտածում, լավ սերունդ դաստիարակում, տեսա՞ր ուր ընկար:

— Բյուջեից էդ յոթ միլիոնը դուրս կգրենք, կձևակերպենք, լսու՞մ ես, հա~… մի միլիոնի կարգով նորոգում կանեք, էն մյուսն էլ դե գիտես…

 

Սահմի ամիս, օր Պարխար

Պատժախուց: Համարձակվել էի նախարարի ներկայացուցչին գանգատվել, որ ներքնակ չեն տալիս: Հայաստանի ողջ քարերը քո գլխին, Վարժապետյան: Ի՞նչ ես արել: Մի հատ շոյելու աստիճան մեղմ ապտակ ես հասցրել էդ տղային:

— Եթե ձեր թաղից երկու հարյուր ձայն չբերես` գործից կհանեն:

 Պետք է երեք հազար ձայն հավաքեմ: Ուզում ես կաշառք տուր, ուզում ես ահաբեկիր, ուզում ես համոզի` ինձ չի հետաքրքրում, գնա:

 

Տրե ամիս, օր Արամազդ

Ցուրտ է: Մարմինս սանտիմետր առ սանտիմետր տառապում է: Կծկվում եմ նառի վրա / էդ անտերի անունը հայերեն չգիտեմ/: Հատակի լաստ, փայտոջիլների դղյակ: Ահա թե ինչ է նառը: Բա կարելի՞ է համեմատել իմ թախտի հետ, գուցե բախտիս հետ համեմատեմ… Իմ նյարդերն թշնամին են, թե ասա ինչու խփեցիր հաստավզի տղային: Թող չսովորեր, թող մնար էշացման պրոցեսում: Է՜հ Վարժապետյան ջան:

— Սպանեցի՞ր:

— Հա, շեֆ ջան:

— Ապրես, առ քեզ պարգև: Կարևորը` մարդու ձեռքը չդողա… խեղճ լինես` գլուխդ կուտեն:

 

 

Քաղոց ամիս, օր Գրգուռ

Խելքս կորցրել եմ: Հուսահատությունից մեռնում եմ, ուզում եմ փախչել: Շատ մարդիկ են բանտերից փախել: Ես էլ որ կարողանայի ազատվե՜լ… թող հետո բռնեին, գոնե մեղքի զգացում կունենայի: Ինչ ես արել, ա՛յ Վարժապետյան:

-Հանրապետության բոլոր ելքերը փակված են:

-Դատարկ բան է: Ով որ ասել է գնա, նա էլ փակել է, օդանավով կհեռանամ:

-Հետախուզում է հայտարարված:

-Միամիտ մի եղիր: Դա հասարակության համար է հայտարարվել:

 

Արաց ամիս, օր Ծմակ

Այսօր բախտ վիճակվեց կես ժամ հեռուստացույց դիտել: Ինչ հրաշք երկրում ենք ապրում: Լրատվական հաղորդում էր, ամբողջ ընթացքում կարմիր ժապավեն էին կտրում: Մի՞թե մեկ տարում էդքան փոխվել է երկիրը: Վա~յ, ախմախ  Վարժապետյան, ինչու՞ էդ բանն արեցիր, ազատ լինեիր` դու էլ կմասնակցեիր հայրենիքի բարգավաճմանը: Դավաճան…

-Լսում եմ:

-Մանկապարտեզի վերանորոգումը վերջացրել ենք:

-Տեղավորվեցի՞ք միլիոնի մեջ:

-Այո, աշղեկին էլ պատժեցինք` գողություն էր արել:

-Խանդավառվա՞ծ են մարդիկ:

—Այո, այո… բացումը ե՞րբ կհրամայեք:

—Սպասեք, սպասեք կանենք, ոնց էլ լինի կիսամյակի ընթացքում մի նախարար կգա տարածաշրջան:

—Էդքան ու՞շ:

—Բա հո հենց էնենց բացում չենք կատարելու, թող գյուղն էլ պատրաստվի:

—Ամեն ինչ կա, գառներն էլ սև են:

—Ապրեք, ապրեք:

 

Մեհեկան ամիս, օր Գիշերավար

Մի բանտարկյալ կա. վաթսուն տարեկան է, քառասունն անցկացրել է բանտում: Զարմանալիորեն էս մարդը շատ գոհ է այսօրվա բանտերից: Ասում է, թե սովետի ժամանակ ամբողջ օրը քարհանքում աշխատացնում էին` գիշերն էլ մի խցում 20-25 հոգի էին խցկում: Մեզ էլ ասում է`  ինչու եք դժգոհում, պետք է սովետի օրոք բանտ ընկնեիք, որ հիմիկվանի գինն իմանայիք: Բա՜, Վարժապետյան, սովետի ժամանակ ուսուցիչը ամենահարգված մարդն էր, հիմա մի շոյանքի համար` երեք տարի…

—Պետք է դպրոցներից կոռուպցիան իսպառ արմատախիլանել:

—Պարոն վարչության պետ, էտենց ո՞նց կլինի, որ գնանք ստուգումների ի՞նչ կեղտ բռնենք:

—Ինչ ուզում եք բռնեք: Կարևորը` դուք պարտաճանաչ լինեք ու ձեր ամսական «տուրքըե…

 

Արեգ ամիս, օր Վանատուր

Դանակահարություն: Բոլորիս պատժում են, անտանելի պայամաններ են, թացը չորի հետ վառում են, զրկված ենք նույնիսկ գարշապուրից: Բայց ես ի՞նչ էի արել, որ հատուցում եմ: Մի րոպե… կարծես հասկանում եմ. ես ապտակ եմ հասցրել «բարձրե խավին, բարոյալքված, հանցագործ խավի բարոյականությունն եմ ոտնակոխ արել: Հասկացա~…

—Էդ կինը տունը չի ուզում վաճառել:

—Լավ չես համոզել:

—Ո՞նց… Ասել եմ` քո ինչին է պետք կենտրոնում բնակարան, գույքահարկը թանկ, վաճառի, էդ փողով մի տեղ երեք սենյականոց գնիր, մյուս մասն էլ մինչև կյանքիդ վերջ կեր:

—Ինչ է ասում:

—Ասում է, թե մտավորականությանը կենտրոնից աքսորել եք  ծայրամասեր, ինձ երբեք չեք աքսորի:

—Տես, ինչեր են դուրս տալիս:

—Ես ինչ անեմ:

—Քեզ երեք օր ժամանակ, որպեսզի էդ ջադուն ստորագհջ:

 

Ահեկան ամիս, օր Լուսնակ

Բազմաթիվ բողոքներից հետո արձագանքեցին: Հինգ րոպե ժամանակ ունեի բանավոր ներկայացնելու: Ես քսան րոպե նրան կզննեի, ինչ հետաքրքիր դեմք էր` ականջները… ստամոքսը միանգամից երեսուն կիլոգրամ կարող էր ընդունել: Ափսոս զզվանքը հաղթեց հետաքրքրասիրությանս, չնայած հինգ րոպեն սպառվել էր: Անպատասխան բարև ձեզ- ից զատ ոչինչ չասացի: Թղթերում գրեցին, որ բողոք չունեմ: Վերադառնալով խուց տարակուսում էի, գուցե էդ երիտասարդն իմ աշակերտն է եղել… Է~հ, Վարժապետյան, պարապությունից գրոտում ու ձանձրացնում ես:

—Մենք ոչինչ չենք գողացել:

—Իսկ ո՞վ ասաց գողացել ենք, ընդամենը վերցրել ենք մեր հասանելիքը:

—Ճիշտ է, բա որ էդքան բարեգործություն ենք անում հաշիվ չի՞:

—Լավ, բավական է: Վերցրու սա ու մի ուսանողի վճարը փոխանցի:

—Տեղեկատու հոլովակ էլ պատրաստել տա՞մ:

—Բա առանց դրա իմաստ ունի փոխանցումը;

 

Մարերի ամիս, օր Ցրոն

Բանտարկյալներից մեկը մահացավ: Բանտապետը դա  համարեց իր չար բախտից: Հենց եվրոդիտարկողների օրը պետք է մահանա՞ր: Հսկիչներից մեկն ինձ մահակով հրահանգեց. երբ կարդան բանտարկյալների համարները` և՛ իմ, և՛ հանգուցյալի դեպքում ասեմ` ես եմ: Տառապելով արտաբերեցի մահացած հանցագործի ես եմ- ը: Բանտարկյալների աչքից ընկա. չէ՞ որ բանտապետի կեղծիքն անցկացրի: Որպես ուսուցիչ մի քիչ հարգանք ունեի կալանավորների մոտ, դրանից էլ զրկվեցի: Ինչ դարձար, Վարժապետյան:

—Երեք ու կես միլիոն մարդ է բնակվում:

—Լավ հաշվեցինք հա՜:

—Կարիք կար…

—Հիմար, վաղը չէ մյուս օր պետք չի գա՞:

—Գոնե մահածացներին չհաշվեինք:

—Մեռած հոգիները ցանկալի քվեարկողներ են:

 

Մարգաց ամիս, օր Մազդեղ

Շոգ է: Բանտախցի բռաչափ կապույտից քամի սպրդնեց ներս: Մխիթարանքի մի վայրկյան: Փախավ քամին: Լեռների ու ծովերի զավակը բանտարկվել չի կարող: Բանտն ինձ նման անճարի տունն է, այո, ինձ պես ապուշի տեղն է: Գոռացեք բոլորդ` ապուշ Վարժապետյան:

—Աղջիկը մահացավ:

—Բժիշկին պատժիր:

—Կարիք չկա, նա ոչինչ չէր կարող անել:

—Դե լավ, դարդ չանենք, լիրբ էր:

—Դեռ չափահաս էլ չէր:

—Էդ դեպքում ապագա լիրբ էր:

 

Հրոտից ամիս, օր Մանի

Գիշեր է: Լիալուսինը հպվել է խցիս պատուհանին: Օդանցքն էդքան փոքր ու ամբողջ լուսինը գրկա՞ծ: Չեմ զարմանում, զարմանալի է, որ ես այս խցում եմ: Զարմանալի է, որ մեր օրերում չես կարողանում դատավորին կաշառք տալ: Կաշառք չտալը մեղք է ու ես դարձա հանցագործ, անբարոյական: Կկոտրեն Վարժապետյան, ա՛յ այսպես կկոտրեն:

—Լսում եմ պարոն նախարար:

—Ինչու՞ եք վերանորոգման անվան տակ ջրամբարի ողջ ջուրը դատարկել:

—Դե, դե…

—Խիղճ չունեք:

—Վերևներում տեղյակ են:

—Երկու բեռնատար կարմրախայտը Ֆրանսիա… մենք դրա համից չէի՞նք հասկանում:

—Կներեք պարոն նախարար, օրվա վերջում ստուգեք  ձեր բանկային հաշիվը:

 

Ավելյաց ամիս

Բանտում օրերն ավելանում են: Ինչով ասես օրը լցնում ենք: Ամեն ինչ սովորեցի` թղթախաղ, «ուռելե, «չծակվելե, էքսկուրսիա կատարեցի դասակարգված համայնակարգերում, լիքը արժանիքներ ձեռք բերեցի` ստել, հայհոյել, խորամանկել, տակից դուրս գալ: Ի վերջո սովորեցի ապտակելիս ոչ թե շոյել, այլ հարվածել` հարվածել այնպես… Ստանիսլավսկու  «եթե իրոքե- ով: Եթե իրոք թշնամի է, ինչպես կհարվածես: