Տատիս ուրախությանը չափ ու սահման չկար: Մի շաբաթ մնալու էի գյուղում: Իսկ ես հազվադեպ էի գյուղ գալիս: Հազարից մեկ: Եվ այդ կարճատև օրերը, որոնք «հազարից մեկ» շարքից էին, տոն էին դառնում տատիս համար:
Տատս Էր մեծացրել ինձ՝ որբիս: Եվ ամեն անգամ տատիս ծերացած դեմքին ու թախծոտ աչքերին նայելիս, ինչ-որ բան ներսս կրծում էր : Նրա աչքերում այնքան բարություն ու տխրություն կար, որ ստիպում էր ինձ մեղավոր զգալ: Խղճիս ձայնը հանկարծ խոսում էր իմ մեջ, ու ես կարծես թե այլ ելք չունեի չընդունելու, որ հա՛, ես շա՜տ վատ մարդ եմ: Եվ ոչ միայն տատիս առաջ եմ իմ արարքներով մեղավոր, այլ առհասարակ… իմ մեջ այնքան կեղտոտ մտքեր են երբեմն պտտվում, որ ես ամաչում եմ նույնիսկ ինքս ինձանից: Հետո էլ հո իզո՞ւր չէ, որ իմ մասին ասում են, թե լավ մարդ չեմ՝ ինքնահավան եմ, գոռոզ եմ, նախանձ… չնայած չստացված ու ձախողված գրող լինելուս: Բայց, այնուամենայնիվ, երբեմն փորձում եմ արդարացնել ինձ: Չէ՛, ես մեղավոր չեմ, որ դեռ 25 տարի առաջ տատս ժամանակից շուտ ծերացավ, երբ ծնողներս ավտովթարի ենթարկվեցին, և նա լուռ հնազանդությամբ իր ուսերին վերցրեց ինձ մեծացնելու հոգսը: Չէ՛, ես մեղավոր չեմ տատիս առաջ: Մեղավո՞ր եմ, որ ծնողներս մահացան: Մեղավո՞ր եմ, որ պիտի անպայման քաղաքում սովորեի: Մեղավո՞ր եմ, որ դիպլոմ ունեցողի համար գյուղը ապագի չի և միայն քաղաքում է հնարավոր որևէ գործ գտնել: Բայց, հա՛, մեղավոր եմ: Մեղավոր եմ, որ գոնե իմ ուշադրությամբ տատիս չեմ հատուցում այն մեծ սիրո, քնքշանքի համար, որը դեռ փոքրուց անմնացորդ նվիրել է ինձ: Իսկ ես երբեմն նույնիսկ գոռում եմ տատիս վրա, երախտամոռս հաճախ եմ իմ կոպտությամբ նեղացրել նրան: Եվ հիմա, երբ մի շաբաթով եմ ընդամենը եկել գյուղ, դարձյալ չեմ դադարում կոպիտ լինել: Եվ ինչու՞ : Նրա համար, որ տատիս հոգատարությունը ինձ հաճախ հունից հանու՞մ է: Եվ երբ գոռում եմ տատիս վրա, նա մի տեսակ ավելի է կծկվում, դառնում է մի բուռ, գլուխը մեղավոր երեխայի նման խոնարհում է, բայց աչքերը երբեք չի խոնարհում: Միշտ տխուր աչքերով (անգամ գլուխը կախ) փորձում է որսալ հայացքս: Միանգամից զինաթափվում եմ: Անհնար է դիմադրել այդ աչքերի արտահայտությանը: Ինձ մեկ-մեկ թվում է, որ իմ խղճի խայթը հենց տատիս աչքերն են: Եվ երբ տատիս «ջան»-ով համեմված մի երկու խոսք եմ ասում, նրա տխուր և արցունքներով լցված աչքերը միանգամից փայլում են, և կնճռոտ դեմքին հայտնվում է ժպիտը: Բայց ի՜նչ քիչ բան է պետք տատիս՝ ապրելու համար իր խաղաղ ու երջանիկ ծերությունը. ընդամենը ժպիտով ասված և «ջան»-ով համեմված իմ խոսքը:
Գյուղում իմ մասին վատ բաներ են խոսում. «Խեղճ Անո…բա ինքը դրան էր արժանի՞: Արշակը անաղուհաց էրեխա դուրս եկավ», «Պա՜հ, գյուղ ա եկել, վերջապես տատին հիշել ա»: Տատս, եթե լսում էր նման խոսակցությունները, վեճի էր բռնվում. «Իմ Արշակի նմանը չկա: Էրեխես քաղաքում ա աշխատում: Գյուղ գա՝ ի՞նչ անի»: Վա՜յ, տատ: Ինձնից երբեք չի բողոքում: Երբեմն նույնիսկ ինքս ինձ հարց եմ տալիս՝ տատս , իրոք, հավատո՞ւմ է, որ ոչ միայն ժամանակ չունեմ իրեն հաճախ այցի գալու, այլ գոնե մեկ-մեկ զանգելու: Երևի նա է փորձում ինքն իրեն համոզել, որ այդպես է՝ ես ժամանակ չունեմ: Տատս կարծես թե «չգիտի», որ ես ինչ-որ մի բանում մեղավոր եմ նրա առաջ: Նրա անսահման սերը իմ նկատմամբ կարծես թե թույլ չի տալիս, որ որևէ վատ բան մտածի իմ մասին, ինչը թեկուզ մազաչափ անգամ կփոխի այն արժանիքները, որոնք ավելի շատ տատս է ինձ վերագրում, քան իրականում ես ունեմ:
***
Շատերը իմանալով, որ մի շաբաթ գյուղում եմ մնալու, դիմում էին որևէ խնդրանքով: Չգիտեմ ՝ ինչից է, բայց գյուղում շատերը մտածում են, որ եթե քաղաքում ես աշխատում և ապրում, ուրեմն՝ մեծ հաջողությունների ես հասել:
-Ոչ մի գործ էլ չեմ կարող էդ աղջկա համար քաղաքում գտնել: Գիտեն, թե քաղաքում գործը թափած է,- դժգոհելով ասացի տատիս, որը հարևանի հորդորով ինձ խնդրում էր, որ վերջինիս աղջկան քաղաքում աշխատանքի դասավորեմ:
-Բայց, Արշակ ջան, դու գրող մարդ ես…կապեր ունես,… — իմ հնարավորությունների վրա վստահ՝ թախանձում էր տատս:
Զարմացած հայացքով նայեցի տատիս: Մի՞թե աշխարհում դեռ կա մեկը, ում համար «գրող» ասվածը նշանակում է կապեր ունեցող մարդ: Այն էլ իմ նման գրողը: Թեպետ տատիս համար ես իսկական գրող եմ, որ կամ: Տատս հավատացած է, որ եթե ես լրագրող եմ, և պատմվածքներ եմ գրում, ուրեմն՝ իմ առաջ փակ դռներ չկան: Նրա այդ կարծիքը մի կողմից ծիծաղեցնում, մյուս կողմից ցավ է պատճառում. եղած-չեղած՝ հասարակ լրագրող եմ, և որոշ գրական մրցույթների եմ մասնակցում: Առհասարակ, ծիծաղելի և միևնույն ժամանակ տխուր է իրականությունը՝ թե մարդկանց կարծիքը քեզ ինչ դեր է հատկացնում և այն, թե դու իրականում ով ես:

***
Արդեն 3-րդ օրն էր, ինչ գյուղում էի, բայց ընկերուհիս՝ Լուսինեն, հանգիստ չէր թողնում իր զանգերով ու հաղորդագրություններով. «Ա՜շ, ե՞րբ ես գալու: Կարոտում եմմմմմմմմ»: Ու դա այն դեպքում, երբ ասել էի, որ մի շաբաթ գյուղում եմ մնալու: Սկայպով էլ էի խոսում Լուսինեի հետ: Բայց աշխատում էի տատիս ներկայությամբ չխոսել:
Երեկո էր: Տատս իր ունեցած միակ կովն էր գոմում կթում, իսկ ես սկայպով Լուսինեի հետ էի խոսում:
-Ա՜շ, տնաշեն, ե՞րբ ես գալու,- չէր հանգստանում Լուսինեն:
-Դե մի քանի օր մնաց: Դիմացի, կյանքս: Գիտես՝ տատիս խոսք եմ տվել…պիտի մի շաբաթ մնամ:
-«Տատիս խո՜սք եմ տվել…»…էդ պառավին գրկել-նստել ես…Բա ե՞ս…
Չհասցրեցի պատասխանել, երբ հանկարծ դռան արանքում տեսա տատիս: Շտապեցի սկայպը անջատել:
-Տա՞տ…եկա՞ր…- շփոթվեցի: Բառեր չէի գտնում, աշխատեցի չնայել նրա աչքերին:
Տատս ձայն չհանեց ՝ փորձելով զսպել հուզմունքը, հետո մի կերպ ասաց.
-Բալես…հաց եմ դրել…արի՛,- և չսպասելով, որ ինչ-որ բան կասեմ, արագ շուռ եկավ ու գնաց խոհանոց: Ձայնը դողում էր: Լսել էր:

***
Կեսօր էր, տատիս հետ դանդաղ քայլում էինք գյուղի գերեզմանոց տանող ճանապարհով: Չէինք խոսում: Տատս կախ էր ընկել թևիցս, իսկ ես թեև սովոր էի արագ քայլելուն, ակամա ենթարկվում էի նրա դանդաղ քայլքին: Մի պահ ուզում էի խախտել լռությունը, բայց համառորեն լռում էի. թվում էր, թե շատ բան ունեմ ասելու, բայց միևնույն ժամանակ հարմար բառեր չէի գտնում, իսկ ենթագիտակցությանս մեջ գլուխ բարձրացնող «տղամարդուն ոչ վայել» սկզբունքին հավատարիմ «ես»-ն էլ մյուս կողմից էր խանգարում, որ զգացածս բարձրաձայնեմ: Նայելով մի բուռ դարձած, ծերացած տատիս՝ այնքան մեծ սեր էի զգում, որ ուզում էի նույնիսկ կանգ առնել և գրկել: Բայց շարունակում էինք լուռ ու դանդաղ առաջ ընթանալ: Վերջին օրն էր, որ գյուղում էի: Ծնողներիս գերեզմաններին այցելելուց հետո վերադառնալու էի քաղաք:
Տատս հազիվ էր քայլում: Գնալով քայլերը ավելի դանդաղ ու դանդաղ էին դառնում: Պահ եղավ, որ ինձ թվաց, թե քայլելուց շունչը կտրվեց:
-Տա՛տ, լա՞վ ես…ուզու՞մ ես…- անհանգստացա:
-Չէ՛, բալա ջան… լավ եմ, լա՛վ:
Եվ երբ արդեն հասնում էինք ծնողներիս գերեզմաններին, տատս շատ կամաց սկսեց ինչ-որ բառեր մրմնջալ: Աղոթում էր:
-Էս ի՜նչ փշեր են,- մոտենալով գերեզմանին՝ ասացի ես:
-Բալա ջան…- կմկմաց տատս,- մեծ կնիկ եմ, մենակ դժվարանում եմ գալ ու մաքրել, դու էլ քաղաքում…- վերջին նախադասությունը կիսատ թողեց: Ամաչեցի ինքս ինձնից:
Տատս համառորեն պնդում էր, որ ինձ ճանապարհի մինչև կանգառ, բայց ես չէի ուզում, չթողեցի:
-Ա՛յ կնիկ, էլ ի՞նչ գաս կանգառ:
-Բալա ջան, մեռնեմ արևուդ…եսիմ էլ երբ տեսնեմ…
-Պիտի գաս, լաց լինե՜ս, փաթաթվե՜ս: Հո երկրից չե՞մ գնում, կամ՝ պատերազմ,- նորից համբերությունից դուրս եկա:
-Լավ,- մեղմ ասաց նա: Ձայնը դողաց:
Հրաժեշտ տվեցի, սկսեցի քայլել գյուղի փոշոտ, կեղտոտ ճանապարհով: Երբ մի պահ շրջվեցի, ինձ թվաց, թե տատս ոչ թե ինձնից մի քանի քայլ հեռու պարզապես կանգնել է փոշոտ ճանապարհի մեջտեղում, այլ մեխվել և քարացել է տեղում՝ հայացքով հետևելով ինձ: Աչքերում արցունքներ կային և շրթունքները դողում էին. երևի աղոթում էր…ինձ համար:
Հեռախոսիս ձայնը կարծես թե սթափեցրեց: Լուսինեն էր: Միանգամից անջատեցի: Այդ պահին թվաց, թե ատում եմ Լուսինեին: Հայացքս նորից դարձրեցի տատիս: Հանկարծ ցավ և միաժամանակ անբացատրելի կարոտ զգացի նրա նկատմամբ, ում թողնում էի փոշոտ ճանապարհի մեջտեղում, նույնիսկ չխոստանալով, որ հաճախ կգամ: Մեղավո՞ր եմ: Ինչի՞ համար: Ի՞նչ եմ արել: Զզվելի եմ…