Դու կեղտի կտոր ես, պապ: Որոշում եմ` պապիս ծեծելու եմ, վառարանի երկաթե խառնիչով նրա ոտքերը ջարդելու եմ, ցավացնելու եմ: Նա մամայիս ու քեռիներիս ողնաշարերը ջարդեց ու իր որջից կյանք ուղարկեց: Նրա տանն ավարտվում է մարդասիրությունս: Միակ դեպքն է, որ ուզում եմ մարդ սպանել: Ուզում եմ տեսնել նրան թփրտալիս:
Տատս աչքերը գետնին մոտ էր քայլում: Պապս իր յոթանասունչորսերորդ տարում էլ կարողացել էր տատիս մեջքին փայտով խփել:
Փայտով խփում, հո չեմ խփում պապիս ոտքերին: Շալվարը լրիվ արյուն է: Ինձ անիծում է` հիվանդություն ընկնես, մեռնես: Հիվանդություն ընկել եմ, բայց ինքն է մեռնում: Լաց է լինում, հո չի լացում:
Տատս իրենց հողամասում վարունգներն է ջրում: Ընտրում եմ ամենափոքր, փշոտ վարունգը, պոկում: Տատուս աչքերը խոնավանում են: Չգիտեմ` իր խնամած դեռ փոքր վարունգը քաղելո՞ւց, թե՞ մեջքի ցավից: Տատս փայտե խրտվիլակի շորերն է փոխում: Ամեն առավոտ փայտե ամուսնու վարտիք-վերնաշապիկը փոխում է: Փայտե ցցին պապուս երիտասարդ ժամանակվա գորշ գլխարկն է: Չուչելին բարձրաձայն պատմեց, որ իրեն քած ասեց, անպատվեց, որ էլի մեջքի նույն ցավն է զգում: Չուչելի աջ ձեռքին փորագրած էր` անբախտ տղա: Տատս բռնում է ձեռքերն ու երգում: Տատուս երգը պապուս զգոնությունը թուլացնելու միակ ելքն է:
Պապուս մահամերձ որջը և ազատ աշխարհը… ուր ոչ ոք չի գնում լեռներում ազատ լինելու, որովհետև այնտեղ չկա մեկը, ում ցույց տաս ազատությունդ… ուր մարդիկ ամենուր աչքդ են կոխում իրենց չստացված ազատությունը… Պիրսինգներ… լեսբոսներ… պլան… հավատացյալներ… Ցուցադրական ազատություն, որ բջջային չի
պահում, բայց տան հեռախոսն անընդհատ ինքն է վերցնում…
Հիմա էլ ես, քեզանից հեռանում եմ գնացքներով, ավտոբուսներով, տխրելով, քեզանից ամենաազատից ու անազատից, մեծացել եմ, գնում եմ պապիս սպանելու, որ ազատ լինի տատս, նրա ծեծերից թարախոտ ականջով քեռիս… բարդույթներով հիվանդ մայրս…
Գնում եմ, որովհետև երեկոների մենակությունը և տան վարձը այլևս ձանձրալի են… Պապս, կեղտի կտոր պապս մահանա էր… Մահ ա նա…
Գնում եմ, որովհետև իմացա` ըմբոստությունը խեղճությունից է…
Եվ Աստված արարել է հսկայական կետեր…
Ծով, ցամաք, երկինք…
Լաց լինելու չափ ազատ կետեր…
Պստիկ, մատիկների մեջ տեղավորվող կետեր…
Ես էլ եմ ուզում փչել գորտին, թել կապել ու կանաչ փուչիկներով թափառել քաղաքում…
Ասեց մեղավոր մարդ չկա… դո՛ւ ասացիր, տես հա՜…
Քիչ էր մնում հավատայի, թե արվեստն ինձ տալու է ի՛մ ազատությունը ու մնացի շվարած. արվեստի հավերժությունը ենթադրում է մենակություն` բոլորին մահվան մեջ կորցնելու վախ…
Պապուս սպառնագին դեմքը հիշեցի…
Պապս մեռավ:
Մեռած մարմինը դեռ չէր խաղաղվել, դեմքի մկանները լարված ինձ էին սպասում:
Ծնոտը գանգին կապել էին կարմիր ժապավենով, մեջտեղում էլ կապ էին գցել, ծաղիկ սարքել, տպավորություն էր, թե արյունը ելել, լերդացել, գանգի կենտրոնում ծաղիկ էր դարձել: Տատս մեծ հաճույքով էր հոգացել: Թոռներով ուրախ թաղում էինք կազմակերպելու. պապիս էի խոստացել, ասել էր` ամոթ քեզ…
Սենյակում հոտ կա: Որոշվեց, որ այնուամենայնիվ հերձեն: Եկավ ղասաբը, նրա փորոտիքը լցրեց թասն ու դրեց փոքր քեռուս ձեռքերի մեջ: Պատուհանից տեսա` քեռիս թասը ձեռքին մոլորված ման էր գալիս պապուս բոստանում: Երևի հարմար տեղ էր փնտրում, որ իր ականջի հիվանդությունն էլ հետը թաղեր: Վերջում թթենու տակը փորեց, թաղեց: Հաջորդ տարվա թութը պապուս աղիքների համը կունենա:
Ճիշտ ես ասում, թե ըմբոստությունը անկարողությունից է…
Հա հարցնում եմ` երբ երակներդ կտրել ես, ցավացել է՞…
Կանխում ես հետագա ըմբոստությունը… թե՞ ազատությունը…
Շաաա՜տ,-ասում ես…
Ազատությունը մեծ անտարբերությունն է…
