— Հայրս գարեջուր է ուզում։
Ու ամեն անգամ այսպես էի անում։
Գարեջուր։ Գարեջուր։ Երբեմն օղի, երբեմն էլ փողոցային ծեծկռտուք ու կապտուկներ։
— Հայրս գարեջուր է ուզում, տվե՛ք։
Խանութն արդեն փակվում է։ Մնաց երեք րոպե։ Բառացի ներխուժում եմ խանութ` դռնով, պատուհանով, ներսիս ախտով։
— Գարեջուր ունե՞ք։
Ծերուկ խանութպանը մռթմռթում է.
— Էլի սա՜։
Գարեջուր եմ գնում, հորս համար։ Դե իհարկե, ոչ։ Գնում եմ էդ անտերը ինձ կործանելու համար։
Լքում եմ խանութը։ Ներսս դողում է։ Ընդամենը մեկ շիշ։ Տուն եմ մտնում, հայրս քնած է. ավելի լավ ստացվեց։ Բայց այդ ծերուկը լավ կանի ձայնը կտրի ու հորս բան չասի: Մի կում խմում եմ. թվում է, թե աշխարհի ամենաարդար մարդն եմ։ Չէ՞ որ ոչինչ գաղտնի չեմ անում, տան մեջ, լույսը վառած, միայն թե սենյակի դուռն է փակ, այն էլ` հայրս քնած է, չխանգարեմ: Էլի եմ խմում. դե հա, տականք եմ։ Հորս անունը հավասարեցրել եմ խանութի ցուցափեղկերին, ու այդ ցուցափեղկերի գարեջուրն եմ լցնում երակներս։ Հա, տականք եմ, բայց արժե զբոսնել։
Գիշերվա կեսին շանս հետ դրսում եմ։ Շանս ու շշի։
— Ռեմո՛րս, ես ոչինչ եմ։
Ռեմորսը ալարում է քայլել հետս, կամ էլ ավելի ճիշտ կլինի ասել` զզվել է ինձնից։
— Հորս խայտառակ եմ անում։
Բանի տեղ չի դնում ասածներս։ Քսվում է ոտքերիս։
— Այս աղբամանի մեջ ավելի շատ պետքական բան կգտնվի, քան իմ մեջ,- ոտքով հարվածում եմ փողոցի աղբարկղին։ Սիրտս խառնում է։
— Ռեմո՛րս, ինչո՞ւ չես լքում ինձ։
Լուռ գալիս է հետևիցս։
— Ռեմո՛րս, ինչո՞ւ չես լքում ինձ,- գոռում եմ։ Բայց նա լուռ է, անտարբեր ոտքիս կպած։
— Հիմա՛ր շուն,- ջղաձգվում է ողջ մարմինս,- ինչո՞ւ չես լքում ինձ,- բղավում եմ ամբողջ կոկորդով` շիշը ձեռքիս պինդ սեղմած, և ամբողջ սրտով ատում եմ Ռեմորսին` ինձ մարդատեղ դնելու համար։
— Ռեմո՛րս, ատի՛ր ինձ, ատի՛ր ինձ, ատի՛ր, ատի՛ր,- շարունակում եմ գոռալ` արցունքներս ցաքուցրիվ շարելով դեմքիս վրա։
Ռեմորսը հարցական նայում է ինձ, դողում է։
— Գարշելի՛ շուն, ինչո՞ւ չես լքում ինձ, դե պատասխանի՛ր, գրողը տանի, ես ոչի՛նչ եմ, ոչի՛նչ,- ու մի վայրենի մղումով ձեռքս շպրտում է շիշը ուղիղ Ռեմորսի վրա։ Գարեջուր ու արյուն է հոսում մեջքից։ Ոռնում է։
— Հարբեցո՛ղ կենդանի,- լսում եմ սեփական շուրթերից` չգիտեմ` ում հասցեին. ի՞մ, թե՞ Ռեմորսի, ում` գարեջրով լցված արյունը հոսում էր սեփական երակներովս։ Ես ոռնում էի Ռեմորսի ձայնով։
***
Տարիներ անց տղա ունեցա։ Կյանքս չփոխվեց, առաջվա պես ամեն օր զարթնում էի թարս ոտքի վրա` երբեմն որդուս լացից զայրացած, երբեմն՝ վատ երազից, որում անընդհատ Ռեմորսի ոռնոցն էր ու կեղտոտված արյունը։
Ամեն ինչ զայրացնում է ինձ, գրգռում քանդված նյարդերս։ Տղաս մեծանում է, իսկ ես հաճույք չեմ ստանում, նույնիսկ վախենում եմ ինձ հարց տալ` սիրում եմ նրան, թե ոչ։ Ինձ եմ հիշում. «Հայրս գարեջուր է ուզում», ես վատ զավակ էի: Նայում եմ որդուս ու մտածում` բոլորն են վատ զավակ։ Հետո մի պահ մթագնած ուղեղս տեղն է գալիս. բայց ախր ես նաև վատ հայր եմ։ Իմ հայրը վատը չէր, չէ, վատն էր նրանով, որ ինձ շան պես չէր սատկացրել:
Որդիս մեծանում է։ Երբեմն սիրում եմ նրան։ Չէ՞ որ դա նրան պետք է։ Բայց նա էլ ինձ է պետք.
— Գնա՛, ասա` հայրս գարեջուր է ուզում։
Սկզբում լացում էր, հետո արգելեցի։ Խանութի հիմար ծերուկը դեռ ողջ է, դեռ իր հացի համար գարեջուր է վաճառում բոլոր հարբեցողներին։
— Այնպիսի դեմքով ասա, իբր շատ ուրախ ես։
Գնում է, լացակումած հետ գալիս։
— Շան լակո՛տ, չքացրո՛ւ աչքիցս խղճուկ դեմքդ։
Ես նրան չեմ ծեծում։ Չէ, մի անգամ ծեծել եմ, երբ ասաց, որ շուն է ուզում։ Այդ պահին աչքիս առաջ եկավ Ռեմորսը, ու չդիմացա։ Ես ատում եմ բոլոր շներին…
Մի օր տղաս տնից փախավ։ Ու էլ երբեք չգտա նրան։
Երբ փորձում էի տեղեկություններ հավաքել նրա մասին, խանութի ծերուկին հարցուփորձ արեցի։ Նա անտարբեր նայեց ինձ ու պատմեց։ Պատմեց, որ ամեն օր տղաս գալիս էր իր մոտ ու լացը կոկորդում սեղմած`
— Հայրս գարեջուր է ուզում։
Հայրս գարեջուր է ուզում։ Ականջներիս մեջ աղմկում է այս մի կենտ նախադասությունը, հետապնդում է ինձ մանկությունիցս մինչև հայրություն, փչացած կյանքիցս մինչև փչացրածս, իբրև ժառանգություն ինձնից որդուս` հայրս գարեջուր է ուզում…
