Ես սիրում եմ քեզ, Երևա՛ն,
Ինչպես մեր այն հին հեքիաթում
Դավիթին սիրում էր իրա ձին:
Եղիշե Չարենց
Ի՞նչ գրեմ քո մասին Երևան,
երբ ինձ քարշ ես տալիս էս ծայրամասիցդ մյուս ծայրամասդ ու տենց էլ ոչ մի տեղ տուն չես տալիս: Չես տեղավորում քո ոչ տաքուկ, ոչ էլ սառը անկյուններից մեկում, որ սթրվեմ ու հանգիստ սիրեմ քեզ ու կյանքը վայելեմ, կամ կյանքը ինձ վայելի քո ուրբանում: Ես քո տներում մնում եմ վարձով, էս վերջինը գոնե «Ստալինկա» ա, էլի գոհ ենք: Հա, Ստալին ասեցի, հիշեցի. ամեն անգամ նույն տափակ հումորն եմ անում Թ.-ի հետ պրոսպեկտով քայլելիս, հենց հասնում ենք Չարենցի տանը:
— Հա ի՞նչ, թող ինձ էլ պետությունը սենց տուն տար, հետո սպաներ:
Թ.-ն նույն բարկությամբ նայում է վրաս, ուրեմն դեռ նույն սիրով սիրում է ինձ. ես երջանիկ եմ.
— Այ էս շենքում տուն եմ ունենալու, — ցույց եմ տալիս Աբովյանի սպիտակը:
Ես ցնդած պոետ եմ, երբ հարցը հասնում ա քեզ, ես անկաշկանդ գովերգողն եմ քո մի միլիմետր գեղեցկության ու անկաշառ ընդդիմադիրը քեզ բռնաբարողների: Ուզու՞մ ես՝ ապացուցեմ, Երևա՛ն, չես հավատում ինձ՝ գիտեմ: Մտածում ես՝ հերթականն եմ, քեզ գովելու եմ, գնամ մի տեղ, Վենեցիա տուն առնեմ կամ քրֆեմ ու գնամ Պսկով, ասենք, կամ Վլադիվաստոկ: Ապացուցե՞մ, լավ, դե ուրեմն լսի, չնայած խոսք էի տվել, որ չեմ գրի բանաստեղծություն, բայց գրել եմ քո բարբառով, որ հասկանաս, քո Աբովյանի մասին, որ սիրտդ մի քիչ ճմլեմ.
Քո նրբագեղ շենքերից բազմերանգ
Եվրոպան մեզ ծիկ ա անում,
ու թվում ա՝ կինոթատրոնիդ անունը
հատուկ են Մոսկվա դրել,
չնայած Վենեցիան ավելի կսազեր:
Սևի կողքին՝ սպիտակը,
սպիտակի կողքին՝ երևանյան տուֆը,
ու կողքին՝ չհանդիպող վարդագույնի երանգը,
նորից սևը, շենքերիդ գույները անգիր եմ արել:
Երբ բոլորը վազել են քեզնով, ես զբոսնել եմ,
երբ բոլորը թքել են վրեդ, ես տխրել եմ
ու անառիթ տվել եմ քո անունը
տարբեր խոսակցությունների մեջ,
հիացել ու զարմացել Երևանի «Փոքրիկ Փարիզով»,
որտեղ ժամերով սիրելիի հետ սրճել եմ
ու արտանկարել մեզ 20-ականների բոհեմում
Հեմինգույի հետ հարբելիս,
Դալիի հետ անպայման վիճելիս,
ստիպել եմ նրան հարգել կանոններդ
ու սպասել կանաչ լույսին, Աբովյա՛ն,
ու չնայած ռսի ոտը օրհնյալ լինի,
բարով-խերով լինի,
բայց դու ավելին ես, քան մենք արժանի ենք,
թող քանդեն շենքերդ
ու տեղը լցնեն բարձրահարկեր տձև,
եկեղեցիներ կառուցեն, օլիգարխներ ապաշխարեն,
կարմիր գծեր քաշեն, ասֆալտ փռեն,
մերսեդեսներ քշեն,
հազար-հազարը մաշեն,
լցնեն քեզ շաուրմայանոցներով,
մուրացկաններով ու քյառթու լակոտներով,
որ կորի այս կույր սերը
ու երազանքը
մի քանի կյանք ապրելու քո բոլոր շենքերի
բոլոր տներում,
ու հանգիստ քաշվեմ ինձ համար
ու հավաքածս փողով
առնեմ մի տուն ծայրամասում,
որ հարամ չանեմ էս կյանքը,
որը թերևս միակն ա լինելու …
Ինչի՞ գրեմ քո մասին, Երևա՛ն,
եթե Չարենցը արդեն գրել ա: Իրա գրածը քեզ շատ էլ ա. Չարենցը ինչի մասին գրել ա, արդեն շատ ա: Ռուբոն ու Ֆորշը քեզ երգել են բերնեբերան, բա 70-ականների ջազդ, բա Առնոն, եսիմ է: Երևա՛ն, ես քո երակը մտած պղտոր թմրանյութով լի ներարկիչ եմ՝ բենզոլինից, հազի դեղից սարքած, որ, լցվելով ընթացքիդ մեջ, նվիրում է քեզ մի քանի ժամ խախանդություն ու ցավերի բացակայություն՝ բթություն, ու վերցնում է արյունիցդ մի քանի գրամ և ընկնում քո աղբամանի կողքը՝ պատմությանդ ոչինչ չտալով ու չմնալով քո ընթացքում: Ինչպես երգում է ասվում, ես կանցնեմ-կգնամ, դու ապրի՛ր հավիտյան: Դու իմ նման մետամոդեռն ես, Երևա՛ն, շենքերդ մոդեռն ու պոստմոդեռն, մենք էլ երազում ենք քո ապագան էս երկուսի խառնուրդում, նենց, ոնց ես գրում եմ, այ սենց գժական:
Ի՞նչ հերոսներ քայլացնեմ քո փողոցներով,
որ իրանք իրանցով պատմեն քո մասին: Օրինակ՝ ես էի, Գիժը, Պոնչն ու Բրուս Լին, սաղս քո մասին էինք, սաղս քեզնով էինք տարված: Գիժն ու Պոնչը ռեպ էին գրում քո մասին, ես վեպ էի գրում քո մասին, Բրուս Լին միլիցա էր տփում ցույցերին, որ քո շենքերը չքանդեն: Խանութից արաղ ու պիվա առանք, քայլեցինք մանկական երկաթուղի, նստանք վագոնի մեջ ու սկսեցինք յորշ սարքել: Արդեն ցուրտ էր, մարդ չկար, յորշը արագ-արագ խմում էինք, վերևից նորաթուխ մայրեր իջան էրեխեքի հետ, մենք էլ, ի՞նչ մեղքս թաքցնեմ, Երևա՛ն, քո կենացն էինք խմում, ախպե՛րս: Իրանք մեզ թարս էին նայում, մենք էրեխեքին ժպտում էինք, մեզ թվում էր՝ մենք հլը էրեխա ենք, բայց պուճուրները արդեն վախենում էին մեր թրաշներից ու կարմիր աչքերից: Դուրս եկանք վագոնից, որը մեզ էս անգամ ոչ մի տեղ էլ չտարավ՝ անգամ մանկություն, չնայած երկաթուղին մանկականն էր, մենք էլ բավականին խմած էինք՝ ժամանակ-մամանակ կոխած ունենալու համար: Ոտ-ոտ քայլեցինք ներքև, կրակ վառեցինք, կարծեմ՝ թեթև անձրև էլ կար, քո մասին տողեր էինք հորինում բռնահանգերով: Տաք էինք, տաք, վառվում էինք, անձրևը կպնում էր մեզ, թշշոց էր գալիս, մենք սպասում էինք, որ էրեխեքն իրանց մամաների հետ գնան, ու մենք էլ բարձրանանք վերև, որ Գիժն ու Պոնչը ռեպ գրեն քո մասին, ես վեպ գրեմ քո մասին, Բրուս Լին էլ պարապի, որ շենքերդ չկարանան քանդեն, Երևա՛նս:
Երևանս՝
գաղջս, մի տեսակ փոխվել ես, սիրունացել: Փողոցներովդ լիքը եվրոպացի են քայլում, ռսներ էլ կան, պարսիկներ էլ, հայերն էլ են լիքը, ինչ խոսք: Ու ամուսնու նման միամիտ նկատած գեղեցկությունդ՝ պաթոսը փորձում եմ խեղդել մեջս, որ մի երկու բառ առօրյայից հանգիստ խոսամ, ռադս քաշեմ, քնեմ, բայց չի ստացվում: Էսօր լրիվ ուրիշ ձև եմ սիրում քեզ, գա՛ղջս՝ Երևան:
