1
30+31+30+31+30+31+30+31+30+9 հավասար է 150+124+9 սա էլ հավասար է 274+9 եղավ` 281: Սրան էլ գումարենք վերևում գրած 1-ը` կստացվի:

2
ԷՐԵԽԵՔԸ

Կար, ու շարունակում է լինել մի մարդ: Նա կանգել էր կամրջի բազրիքին ու պատրաստվում էր իրեն ու իր կենսագրությունը ցած նետել կամրջից: Կամրջի տակից հայտնվում է մի էրեխա, որ բացի լռելուց ուրիշ բան չէր կարողանում պատմել: Նա կամա կամ անկամա մի քիչ խանագարում է մարդու և մարդու կենսագրության անկմանը: Մարդն ամեն ինչ կամ համարյա ամեն ինչ կամ համարյա իր իմացած ամեն ինչն անում է` բացատրելու համար Լուռին, որ իր ու իր կենսագրության անկումն անժխտելի անհրաժեշտություն է այս կյանքի համար: Ուր որ է, Լուռն արդեն լռության բազմապատիկով պիտի համաձայներ նրան, հայտնվում է երկրորդ էրեխան: Նա կամա կամ անկամա, բայց ինձ թվում է` կամա, խանգարում է Լուռին համոզած շատախոսին: Ինչու կամա, քանի որ Կույրերն ունեն մի կարևոր հատկություն, որ չունեն մյուս կույրերը…
Կույրն ու Լուռը որոշում են ամուսնանալ: Սա քիչ է, որոշում են նաև, որ Շատախոսը պիտի լինի իրենց քավորը, ամուսնության գրանցողն ու վկան, պսակող տերտերն ու վերջ…
Կար, բայց… շարունակո՞ւմ է լինել մի մարդ` չգիտեմ: Գիտեմ միայն, որ Լուռը մի օր մոտեցավ կամրջի բազրիքին ու պատրաստվեց ցած նետել իրեն ու իր կենսագրությունը:

3
ՎԱԳՐՈՒՀԻՆ

Լվացքի մեքենայի մեջ խցկված վագրերն իրար էին պատառոտում:
Սա կարծեմ սեպտեմբերին էր, թե հոկտեմբերին: Նոյեմբերին էր, դեկտեմբերին, հունվարին կամ փետրվարին… Թե՞ մարտին էր, բալես, չեմ հիշում լավ, բայց… մի րոպե. կարծեմ ապրիլ ամիսն էր, թե՞ մայիսը կամ հունիսը: Իսկ եթե հուլիսին կամ օգոստոսին լինի, կխանգարի՞: Դե եթե չէ, ուրեմն, դա ոչ մի ամսում էլ չէր, դա քո ծնվելու հազարամյակում էր:
Դե գիտե՞ս, էդքան էլ հաճելի բան չէ լվացքի մեքենայի մեջ տրորվելը: Փորձել ե՞ս. խորհուրդ չեմ տա, որովհետև, լվացքի մեքենաները շատ անբուժելի կախվածություն են առաջացնում: Բա՞: Եթե մի անգամ գլուխդ վստահես լվացքի մեքենային` պրծա՜վ, էլ գլխիդ տերը չես:
Մի անգամ, վաղվա օրվա պես հիշում եմ, կրկեսում աշխատում էի որպես վագրերի բերանը գլուխ մտցնող: Հերթական ելույթն էր: Ես էլ հերթական անգամ, գլուխս դրեցի ուսերիս մեխած պարանոցիս ու մտա արենա: Նայում եմ էս վագրի` աշխարհն արհամարհող աչքերն, հասկանում , որ էս խեղճի հետ ինչ որ բան էն չի: Մտքումս ասում եմ. «Սիրուն ջան, դե բաց բերանդ, ես էլ իմը փակեմ ու նշագեղձերդ համբուրեմ, պրծնենք էս խայտառակությունից գնանք ամեն մեկս մեր բունը` դու քո մի կտոր միսը, ես իմ մի կտոր հացն ուտելու»: Վագրը ժպտաց իր ժանիքների ներսի կողմով, ես` արտաքին: Բացեց բերանը, գլուխս մտցրեցի: Ելույթն ավարտվեց: Մի ծափահարություն ու աղմուկ էր, որ էլ չասած: Վերադարձա իմ սենյակ, նստեցի հայելու դիմաց, որ մի քիչ հանգստանամ, շորերս փոխեմ ու գնամ տուն: Մեկ էլ տեսնեմ ի՞նչ. գլուխս չկա… Այ մարդ,- ասեցի մտքումս, էս ախմախը մի քիչ առաջ իր տեղում էր, ի՞նչ էղավ սրան: Նայում եմ էս կողմ, էն կողմ, էն մյուս կողմ` չկա: Ի՞նչ անեմ , լավ: Առանց գլխի, ո՞նց եմ աշխատավարձ ստանալու, մի կտոր հաց ուտելու: Էլ ի՞նչ: Տխրաժպիտ վերադարձա տուն` ծնկներով ու արմունկներով հաշվելով ճանապարհի ամեն քառակուսի մետրը: Առանց գլխի ճանապարհ գնալը շատ տհաճ զբաղմունք է, ասեմ քեզ: Մի խոսքով, հասա տուն, տեսնեմ երկու ծանրոց դռան դիմաց` մեծ ու փոքր: Բնականաբար, քանի որ մարդ եմ իմ անհայտ ու հայտնի թուլություններով կամ պատճառներով, առաջինը բացեցի մեծ արկղը: «ՆՈՐ ԿՅԱՆՔ» ֆիրմայի արտադրության լվացքի մեքենա էր: Բացեցի երկրոդը` գլուխս էր… Պատկերացրու մեր ուրախությունը. փաթաթվել ենք իրար ու հո չենք լացում, հո չենք լացում…
Հա, էդպես, գլուխս վարժեցրած կապիկի պես թռավ նստեց պարանոցիս, ոնց որ պաղպաղակի գունդ: Տուն էի ուզում մտնել` կարդացի ծանրոցներն ուղարկողի հասցեն, ու… գլուխս կորցրի. մեր տան հասցեն էր, ուղարկողն էլ… Վագրուհին էր:

4
ՀՐԱԲՈՒԽ
Նվիրված Յունեսկոյի խելացի որոշմանը

Մի օր, չեմ հիշում ինչ պատճառով ու դեմքի ինչ արտահայտությամբ, սարն անորոշ նայեց հորիզոնին ստորակետած լուսնին: Հեռվից, որն այդքան էլ հստակ հեռավորություն չուներ, լսվում էր ազդաձայն ասեմ, ահաձայն ասեմ, թե ինչ ասեմ` չգիտեմ: Շտապօգնության մեքենայի մեջ` մի հղիի դանդաղ օգնում էին որ չծնի: Պատկերացրու` ծներ. մեքենան պիտի քոռ ու փոշման ետ դառնար արդեն նախկին հղիի տուն, ու կույր ափսոսանքով կրկնաետ դառնար հիվանդանոց. կյանքում մի բան էլ կիսատ կմնար, հասկանու՞մ ես: դա հաճելի չէ: Մի խոսքով: Սարը կիսատ թողնելով նայելը, սկսեց պատկերացնել, թե հեռվի ձայնատարում ինչ է կատարվում: Պատկերացնելուց անմիջապես հետո, նա սկսեց վերապրել հղիին: Խեղճ սար դու խեղճ սար. ատամները սեղմել էր, քրտինքն անաղուհացի պես լքում էր նրան, սարը գալարվում էր, տնքում, անլսելի մրմնջում…
Ազդաձայնը կտրվեց: Սարը մի պահ լռեց: Շտապօգնության մեքենան կանգնեց ծննդատան մուտքի մոտ: Սարը խորը շունչ քաշեց, բայց չգիտեր, որ վերջինն է: Տնքատարան քրքջաց: Սարը… ծնեց: Սարը պտղաջրեր հոսեցրեց լանջն ի վար: Իսկ մեքենայի միջի լույս աշխարհում` մի սևուկ մանչլո էր, որ էլ երբեք չծիծաղեց ծնվելուց: Սևուկ, ու մի քիչ տխուր աչքերով մանչլոյի մասին երևի մեկը գիտեր միայն, որին այդ նույն մանչլոն` իր մանչլոն ունենալուց հետո միայն պիտի Աստված կոչեր:
Նա, մի օր, չեմ հիշում ինչ պատճառով ու դեմքի ինչ արտահայտությամբ, նայեց հորիզոնին միջակետած արևին:
Ոչ ոք չգիտեր, որ Նա` Շտապօգնության ծնած մանչլոն ԽԱՉՔԱՐԵՐ հրաբխելու համար է ծնվել… բացի մեկից:

5
ՔԱՄԻ — ՄԱՄԻ

Ուրեմն, Քամին մտավ կիսաբաց պատուհանից ու վարագույրը դանդաղ հղիացավ: Պատուհանը փակվեց ու վարագույրը ծնեց: Սենյակն իբրև ծնարան` լցվեց նորածնի լռությամբ: Նորածինը լծվեց իր առաքելությանը: Առաքյալը քայլեց: Քայլերը խառնվեցին հողին ու անմահացան: Անմահությունը սուզալողով հասավ արգանդին Երկրի: Երկիրը մի թեթև ցնցվեց ու թեքվեց իր հայտնի առանցքով: Երկիրը ծռվեց, ա՛յո: Երկիրն, այսպիսով, ուղղվեց` առանց հենման կետի հիմար տեսության: Հիմար տեսությունն, այսպիսով, դառավ օդ ու մտավ կիսաբաց պատուհանից, որ վարագույրը դանադաղ հղիանա:
Ուրե՞մն…

11
ՄՈՐՈՒՔԻ ՍՊԻՏԱԿ ՄԱԶԸ

Մի տգեղ օր էր:
Արթնացա` այն գեղեցիկ դարձնելու:
Մոտեցա հայելուն:
Սովորական մոտեցումս ցնցուղին` այս անգամ անսովոր էր.
երբ լողացա — մի փոքր մաքրվեցի գիշերվա ու մի կնոջ հետևանքներից, զարմանքս ներցավով տեսավ, որ մորուքիս առաջին սպիտակ մազը սիրալիր ողջունում է ինձ, որը մատներիս արանքում նվաղեց հաճույքից, ինչպես կինն ու գիշերահոտը:
Թե ասեմ վախեցա այս նորածին փաստամազությունից, կխաբեմ ինձ, թե խաբեմ ինձ, էլ չեմ հարգի ինձ, թե չհարգվեմ ինձնից, էլ չեմ գրի, եթե չգրեմ, կվախենամ…
Ու չվախելու համար` չվախեցա:
Չվախելու համար սկսեցի մտածել. «Բայց ինչու՞ սպիտակ և ոչ կարմիր»:
Հա՛, սպիտակող մազն ու իմաստության ատամը գուցե կապ ունեն իրար հետ, բայց ինչի՞ս են պետք իմաստությունն ու ավելորդ ատամնացավը:
Ու երբ ատամիս բաց ներվն իր բազմամատությունն իմաստավորեց ուղեղիս մեջ, հասկացա, որ ես… մորուք չունեմ:

12
ՊՍՏԼՈՆ

Գիտե՞ս… դա պատկերացնելու բան չի է, ախր, որ ասեմ. «Վայ, չե՜ք պատկերացնի, թե Պստլոն, ինչքան էր ուզում երեխա ունենալ…»: Դա… դա մի ուրիշ բան է… ո՞նց ասեմ… մի տեսակ առանձնահատուկ ու… նույն առանձնահատկությունից տարբերվող…
Մի խոսքով. մեր Պստլոն, մանկություն չի ունեցել ու հիմա, ուզում է մանկություն ունենալ:Պստլոն իր ապրելուց շատ ուզում է երեխա ունենալ, պատկերացնու՞մ եք… բայց, ախր, պատկերացնելու չի է, սա… սա…
…երբ Պստլոն ծնվեց, ոչ ոք ուրախ չէր: Տխուր մարդ էլ չկար. դե Պստլոյի ծնվելու մասին ամենաառաջինն իմացավ ինքը` Պստլոն: Մայրն անգիտակից պառկած էր ու Պստլոն չէր ուզում մորը խանգարել. նա ծնվել էր շատ հեշտությամբ, քանի որ, շատ հեշտությամբ էլ… սաղմնավորվել էր:
Պառկած կարմիր լճակում` խաղում էր սեփական պորտալարի հետ` ժամանակ առ ժամանակ քորելով պստիկ քթի ծայրը. «թե ասա, ինչ ես մտածում, այ պուճուր, հը՞: Կամ` էդ պորտալարը հո խաղալիք չի, այ երեխա… »: Բայց ո՞վ ասեր. մայրը դեռ անգիտակից էր, հայրը մեռած: Մյուս բարեկամ հարազատներին չեմ ճանաչում ճիշտն ասած:
Հա, ուրեմն, էս Պստլոն, վերջը ձանձրացավ լռության հիմար ժպիտից ու բա՜րձր, շատ բարձր ձայնով… ծիծաղեց: Մայրը փորձեց զարթնել` չստացվեց: Ու Պստլոն լողալով մոտեցավ մորը` ճանապարհին ծամելով պորտալարը, որ կտրի: Պորտալարի կտրվելը, մոր ստինքին հասնելն ու փափկաձայն ժպտալը մեկ եղավ:
… Պստլոյի ներսը լցվում էր կաթնագույն ջերմությամբ:
Մայրը չզարթնեց, հայրը մեռած էր, ու… Պստլոն վարակվեց ՁԻԱՀ-ով…
Ու հիմա` Պստլոն ուզում է երեխա ունենալ:
Պստլոն ուզում է երեխա ունենալ իսկական տղամարդու անմիջական միջամտությամբ: Բայց, քանի որ, Պստլոյի բոլոր տղամարդիկ վարակվել էին ՁԻԱՀ-ով ու … — ել, Պստլոյին մնում էր մի ելք, բայց նա այդ ելքը չէր գտնում:
Հետո պիտի ծնվեր Պստլոյի մեծ մանկությունն ու ցույց տար ելքը:

13
ՄՈՐՈՑ

Մի քանի օր առաջ էր:
Նստած էի կամ կանգնած կամ պառկած:
Բայց մի քանի օր առաջ էր ու գլխացավ ունեի:
Բթամատով կամ ցուցամատով կամ միջնամատով կամ մատնեմատով կամ ճկույթով քորում էի գլխամաշկս:
Բայց… լավ, որևէ մատովս էր:
Քորեցի — մորեցի — քորեցի` գլխամաշկս ծակվեց:
Մի քիչ էլ քորեցի — մորեցի` գանգոսկրս ծակվեց:
Մի քիչ շատ դժվարությամբ` ծակեցի ուղեղիս թաղանթը:
Ուժեղ ցավ զգացի.
Կամ բթամատս էր կամ ցուցամատս կամ միջնամատս… մի խոսքով. սուր ցավը մատներիցս մեկով հասավ սիրտս:
Զոռով դուրս քաշեցի. խելքոտվել էր, մտքի գույն ուներ, ու ցավի հոտ էր գալիս հենց այդ մատիցս:
Չեմ հիշում. Մի քանի օր, թե մի քանի դար առաջ էր գլխացավիս պատմությունը, բայց նույն օրը, սրտիս տեղն ասես ցավող ատամի հացադուլ լիներ:
Գլխացավիս քորել-մորել-քորելու միջոցը կիրառեցի սրտիս համար` հնգամատ բուժանձնակազմով:
Ամեն ինչ նույն ձևով ստացվեց, մաշկ, ոսկոր, բարակ թաղանթ ու սիրտ:
Սիրտս չհեռացրի: Մաքրեցի բակտերիաներից ու մանրէներից:
Այս անգամվա ցավը շտապեց գլխուղեղ:
Այս անգամվա գլխուղեղս կարգադրեց ողնուղեղիս այն մոռացված շարժումը /հիշու՞մ եք, երբ աջ բթամատը վերձիգ ժպիտով նստած գրկաբաց ափին` առաջանում էր դիմացիդ մարդուն… ի՜նչ լավ ժամանակներ էին/:
Բարևող ձեռքս շոյեց, ապտակեց, հարթեցրեց, հաշտեցրեց, քանդակեց, նկարեց, սիրեց ու… Մի խոսքով` բացի քորել-մորել-քորելուց:

***
Մի քանի օր, թե մի քանի հազարամյակ հետո էր.
Հասկացա, որ Երկիրը նման է սրտիս, սիրտս` գլխուղեղիս:
Հասկացա, որ պատահական ցավեր չեն լինում:
Շարունակում եմ որոնել Մոլորակը:

14
ԹԵՅԱՎՃԱՐ

Մի անգամ, /ընդամենը/ սրճարանում սուրճի հաշիվը փակելուց ավելի շատ թեյավճար թողեցի, քան հաշիվն էր… /«ընդամենը» թեյավճարին էր վերաբերում/:

***
Հայտարարությամբ առաջարկվող գործը սրտովս չէր, բայց, քանի որ գրպանիս և սրտիս պարունակությունները շատ անառողջ բախում էին առաջացնում ստամոքսումս` հասցեն գրեցի:
Քայլում եմ ու փնտրում քայլերս:
Քայլում եմ ու աչքերովս լվանում շենքերի ճակատները խարանած հասցեները:
Դեռ չեմ գտել /խոսքն աշխատատեղի մասին է/:
Մտածում եմ, որ «Փնտրողը կգտնին» միանշանակ ճշմարտություն չի:
Քո հետ էլ պատահած կլինի. գտնում ես` պարզվում է չուզածդ էր…
Ծխում եմ, քայլում, հազում, մտածում, ծխում ու քայլում. «Ուզածդ ավելի լավ կլինի ո՛չ կորցնես, ո՛չ էլ ման գաս»:
Բայց, քանի որ, կյանքն այսպես անհետաքրքիր, մաքուր անիվի տեղապտույտի կնմանվեր, շարունակում եմ կորցնել ու ման գալ…
… Սա էր հա՞, փաստորեն.
Սրա ծնողը հայհոյեմ, ամեն օր մոտով անցնում եմ է՞…
Թե ինչի են հայտարարությամբ ճիշտ հասցեն գրել…
Լավ, ինչ որ է.
Հարբուխի հրահանգով` քիթս ու թաշկինակը շատ ջերմ ու մտերիմ գրկախառնվեցին. մեկը ժամանակավոր ազատ շնչառություն ստացավ,մյուսը լցվեց անցյալի անպետք հիշողությամբ:
Շնչառությունն ու վստահությունը իրար բարեկամ են ու թշնամի:
Այս բարեկամական թշնամանքի համադաշնությամբ էլ մտա գիշերային ակումբ:
Մի կիսամերկ աղջիկ` աչքերիս նայելով` ավելի մերկացրեց իր կիսահագնվածությունը և ինձ ուղեկցեց ակումբի արտգործ նախարարի մոտ:
Ընթացքում` հանդիպեցինք ներքին գործերի նախարարին, որն առանձնասենյակ էր ուղեկցում մի պարկեշտ աղջկա, որին այնտեղ սպասում էր անպակաս պարկեշտությամբ հարբող մի տղա:
…Վերջը` հասանք…
Ա՜յ քեզ նախարար. հազիվ զսպեցի սրան, որ բերանով շալվարս չհանի…
Պատկերացնում եմ, թե այս շուրջօրյա մութ կայսրության նախագահը ինչ կլինի…
Մի խոսքով. նրա հետ գործնական շփման ընթացքում, քիթս ու թաշկինակս մի քանի անգամ էլ սրտառուչ ու անկեղծ կարոտի ճիչերով հանդիպեցին, ու…

***
… Թիակներիս մի անհասկանալի, բայց ճնշող ծանրություն էի զգում…
«Դրսում ավելի լավ է»,- մտածում էի արտգործնախարարի խոստացած` ամենօրյա, խոշոր թեյավճարի շուրջ…
Հիշեցի, որ թաշկինակս` իր ողջ հարստությամբ, դիտմամբ մոռացել եմ նրա սեղանին:
Զգացի, որ մեջքս թացանում է. կիսամերկ աղջկա աչքերը, թիակներիս հենված, փորձում էին ազատվել սեփական ու սեփականաշնորհված անցյալից…
Մինչև պտտվեցի` նա արդեն սուզվել էր իր սև, լույսերի վտվտոցով լույսին ծաղրող հանրապետություն, որ ջահել կյանքով մի մեծ, չպատվիրված հաշիվ փակի, ու ստան կնճռոտ ծերություն — թեյավճար…

15
ԹԼՄՓՈՑ

Երդվում եմ ազնիվ ժողովրդավարության արևով.
չեմ հիշում… չեմ հիշում` ոնց կորցրի հիշողությունս…
Կամրջի տակ կանգնած` փորձում էի գտնել կամուրջը. ախր, քիչ առաջ կար, ի՞նչ եղա՞վ…
Մի քանի օր առաջ որոշեցի կամուրջի բազրիքը զգալ ոտնաթաթերովս ու էլ չզգալ ոչինչ, բայց հիմա…
Չէ՛, պիտի նոր կամուրջ սարքվի` հանուն ոտնաթաթերի ամրության:
Այո՛, ա՛յո՜, սովորել է պետք:
Հա, պետք է սովորել կամրջածնության արվեստը, առանց որի, տառապանքը կդառնա զրո:
…Եվ իմ մարդկային տառապանքը զրոյից ձգվեց դեպի հեռուներն ու շաղկապեց մի քանի անցյալ ու ապագա, որոնք, մայրական ստինքների պես սնում են մի հիվանդոտ ներկա… ընդամենը մեկ հիվանդություն, ու մեկ ներկա…
Մեզ ստիպում ու պարտադրում են ապրել այս ներկան ու այս ներկայով. ովքե՞ր… չգիտեմ: Ազնվացեղի խոսք` չգիտեմ, քանի որ, ճանաչելով ստիպողներին, համոզված եմ, որ ստիպում են ստիպողներին… այ, այս ստիպողներին չգիտեմ:
Այսինքն,իմանալու դեպքում էլ բան չէր փոխվի. բոլոր ստիպողներն էլ ստիպված են ստիպում… մեղք են չէ՞…
Միանգամից ասեմ, հարգելի տղերք ու սիրելի աղջիկներ, որ խորհուրդ չտաք հանկարծ. տաք` չտաք, ես անելու եմ այն` ինչ անելու եմ, այսինքն` ինչ չեմ արել դեռ…
Մի օր, ինքնասպանված ձվաբջջիջների կարմիր սելավն էր:
Սրանից մի օր առաջ` հասարակածի կամուրջը կար:
Սրանից մի օր հետո` էլի կա կամուրջ, բայց արդեն ուրիշը…

23
Աղ ու հաց

Ուզում եմ գնամ գյուղ` պապիենց:
Ըհը, գնացի…
Ը՜ըհը՛, հասա.
— Բա՛րև, տատ:
— Վա՞յ, աստըծու բարին, բալա ջան…
Ուզում եմ…
Չէ՛, արդեն փաթաթված եմ տատիս ու ինձ զգում եմ երկու օրեկան հավի ճուտ:
— Տա՛տ, հաց ու պանիր եմ ուզում…
… Ատամներովս զինված Վայելքը` դանդաղ, արժեվորելով կրծում է հորած պանրին անկողին դարձած լավաշե թունելը, որից սկսվում, որում ավարտվում է այդ պահի խաղաղապահ գումարտակը դառած գյուղի հոտը…
Քննություն հանձնող համակարգչիս պես պատասխանում եմ տատիս` քաղցրակաշի ընկույզների գորշ ողնաշարի նման հարցաշարին` իրար կպած, իրարից անկապ, բայց ամուր հիշողության թելին հավաքված հարցերի շարանին…
… Առաջին տիեզերքի ամենահոգատար թխսմերը կտցահարում է թթենու շվաքը` չմոռանալով հսկել` անալի պանիր և պնդաեփ ձու կտցող իր ճտերին:
Այս մի բռանոց արևներն, ու մարդիկ նման են:
Այս մի բռանոց արևներն, ու մարդիկ նման ե՞ն:
Բա եղա՞վ. մարդիկ իրենց չծնված նմաններին ուտելուց բացի, ուտում են նաև ծնվածներին էլ, չէ՞…
— Լավաշը թոնրում եմ թխել…
— Ի՞նչ, տա՛տ…
— Պանիրը կճուճի մեջ եմ հորել, կճուճը` թոնրից հանած մոխրում, բալա ջան…
— Տա՛տ ջան, ի՞նչ…
Ապուշի պես` չէի լսում իսկական ճշմարտությունը:
— Ասում եմ` էս մեկն էլ կեր, մինչև մածունը բերեմ…
— Տատ…
— Ասում եմ` պապդ թոնիրն ու կճուճը նույն կավից շինեց:
Չէ՛, տատ, ուզում էիր ասել, որ լավաշի խմորը` քո ու պապի քրտինքով ես շաղախել է, որ թոնրի կավը` քո ու պապի… մարմնից է, ու չէ…
— Պինդ խոսա, մեռնեմ ջանիդ, ծանր եմ լսում… Է՜հ…
— Տատ ջան, ի՞նչ…
— Իսկական համից չեն կշտանում:
— Տա՛տ, բա պապին տանը չի՞:
— Ըհը՛, արի կե՛ր, սառը-սառը… Գնամ կովին խոտ քցեմ, կթեմ` գամ…
Ուրեմն` պապս տանը չի:
Ուրեմն` պապն ու դաշտը էլի հանդիպում ունեն` հերթական ծիսակարգն ունեն` հաջորդ հանդիպման հարցերն են քննում…
ու հանդիպել են պապն ու դաշտը
ու սրտերով դիպչել — միացել են պապն ու դաշտը
ու մոռացել են ժամանակի ծիծաղելի գոյությունը` պապն ու դաշտը…
… Հաց ու պանրի բուռումը բռումս կիսվել է, ինչպես ծխախոտի լրիվ չծխված գլանակ: Ես զգացի, որ մոխրացրել եմ մի հրաշք կտոր իմ կայնքից:
Ես զգացի կաթի տաքության մեջ իմ մանկությունը:
Ես զգացի սեղանին դրված մածունի մեջ իմ այսօրը:
Ես լսում եմ` կթվող կաթից ծնված, ու տատի տաք գոգով գրկված դույլը լցվող մեղեդին… ու շարունակում ապրել — համակարգչիս մեջ պատասխաններ ավելացնել…Ես կրծուտում եմ իմ համեստ ու անհամեմատելի մանկությունը, ես ինձ զգում եմ շուն, որ սիրախաղ է անում իրեն նետված ոսկրի հետ…
Պինդ ոսկորի ու լավաշի, ծուծքի ու պանրի նմանությունն ինձ մտածող ժպիտ նվիրեց: Ես երանի տվեցի շանը, որ հիմա պապի հետ է:
Երանի տվեցի նրան. նա գնում է ուր ուզում է, ում հետ ուզում է, երբ ուզում է…
Պապը հիմա կգա ու ինձ կփաղաքշի.
— Ա՛յ շան լակո՞տ, էս ու՞ր ես կորել, է՞…
Ուր որ է` պապը կգա…
Բայց տատը երևաց` իր հողը շոյող մրջնաքայլքով, ու դույլով:
Ժամանակի ծնունդ հեռախոսիս հիստերիկ բոզության նոպան բռնեց…
— Տատ ջա՛ն, գնացի…
— Բա մածու՞նը:
— Պանիր կերա` հերիք էր, տատ ջան:
— Պապդ ուր որ ա` կգա, ոտդ կախ քից…
— Տատ… պապին շաը կբարևես, կպաչես…
— Ի՜հ, անաբուռ, — ամոթաբույր ժպիտ քրտնեց իմ լավ տատը:
— Գնա՛ցի, տատ, ուշանում եմ…
— Ախ ընչի՞ց ես ուշանում է՞: Էդ քաղաքի գործերը չեն պրծնու՞մ:
— Չէ՛, տատ, չեն պրծնում… լավ պահի քեզ ու պապին…
— Հա, մեռնեմ ջանիդ…
— Կգա՛մ, տատ ջան…
— Հա՛, մեռնեմ… Չուշանաս…

***

Քաղաքում գործերը չեն վերջանում, ես եմ վերջանում քաղաքում, իսկ ես, ի հեճուկս բազում էշի քուռակ քաղքենիների, չեմ մոռանում, որ սկսվել եմ գյուղում ու գյուղից, ինչպես ցանկացած մեկը, որ պատմություն ունի…

ՆՈՐԱԿԻԹ ԿԱԹԸ` ԾԻՐԱՆԵՆՈՒ ՊԵՍ ԾԱՂԿՈՒՄ Է ԴՈՒՅԼՈՒՄ…