Հարցազրույց քաղաքական գործիչ, քաղաքագետ, լեզվաբան, թարգմանիչ, խմբագիր, հրապարակախոս, բանասիրական գիտությունների թեկնածու, ՀՀ ԱԺ պատգամավոր ԼԻԼԻԹ ԳԱԼՍՏՅԱՆԻ հետ:

— Ուզում եմ խոսենք բացառապես գրականությունից, գրականության ներսում քո խաղաղությունից, համոզվածությունից, տալ-առնելիքից: Մի քանի թարգմանական գրքերի հեղինակ ես, կազմում ես անթոլոգիաներ…
— Խաղաղություն. ինչ լավ ասեցիր: Էնքան փնտրելի վիճակ, մանավանդ մեր օրերում, երբ փոթորկոտ, հապշտապ, անկայուն, էժան ժամանակներում ենք ապրում: Խաղաղությունն ինձ համար իմ ներսի հաշտությունն է` նախևառաջ ինձ հետ, հետո` միջավայրի: Մի ոտքս քաղաքականության մեջ է, որտեղ երբեք հանգիստ, խաղաղ չի լինում, հաճախ եմ բաց նյարդով ապրում, մարդկայինի ու անմարդկայինի եզրին, մի ոտքս` մշակույթի, որն իմ խաղաղության օազիսն է:

— Սակայն մշակույթն իր ներսում անխաղաղ վիճակն է:
— Մշակույթի անխաղաղությունը ծնունդի պոռթկում է, արարումի իններորդ ալիք է, գտած բառի, գտած նախադասության, գտած վրձնահարվածի, գտած մեղեդու կռիվ-անհամաձայնություն է` երկունքը, ինչը բացառիկ է և ոչ ամենին հասանելի: Իսկ քաղաքական անխաղաղությունն այս պահին ինձանից ընդամենը 100 մետր ներքև Մաշտոցի պուրակում է, ուր իմ ազգի ազնիվ ջիղն է փոթորկվում: Եվ ինչ լավ է, որ այս իրականության մեջ կան մարդիկ, ովքեր չեն հաշտվում ոչ քաղաքակիրթ վարքագծի, կառավարման այս փիլիսոփայության հետ ու իրենց իրավունքին տեր կանգնել գիտեն: Ու երբեմն, ամենաանելանելի իրավիճակներում, երբ թվում է մոխրագույն վարագույր է իջել հորիզոնիս, կարդում եմ մեր երեխեքին. չէ, էս ինչ ջիղով, էս ինչ պինդ, ոտքերը հողին համոզված դրած երիտասարդություն ունենք, և դա ինձ հուսադրում է, հուսադրում է նրանց ներկայությունն ու երիտասարդական շնչառությունը: Ինձ նույնքան հիացնում է ժամանակակից պոեզիան, ուր տեսնում եմ, թե ինչպես են կարծրատիպեր փշրվում. մեզ միշտ պոեզիան հատկապես արական դիմագծով է պատկերվել, բայց տեսնում եմ, որ, նույն պնդությամբ գրող աղջիկներ կան, պիտի անուններ տամ` Հասմիկ Սիմոնյան, Աննա Դավթյան, Նարինե Ավետյան, Տաթև Խուրշուդյան, էլի ուրիշներ: Լավ են գրում, հետաքրիքր ու համոզումով, ամենակարևորը` ազատ: Չեմ կասկածում, որ նրանց հետագիծը վավերական է լինելու մեր գրականության մեջ…

— Խաղաղության քո գիրքը:
— Ամեն տարի աշնանը ժամանակ եմ գտնում կարդալու Հրանտ Մաթևոսյանի «Գոմեշը»: Մի քիչ որ մեծացա, հասկացա, որ պոեզիան էլ խաղաղության բալասան է, հասկացա, որ պոեզիան աղոթքն է: Առհասարակ, լավ գրականությունն է աղոթք: Նարեկացին աղո՞թք է, պոեզիա՞, փիլիսոփայությո՞ւն է, կենսակե՞րպ, կռի՞վ:

— Քո գրող դառնալու երազանքի շուրջ…
— Ես կարծում եմ գրականությունը համաշխարհային իմաստնության ու փորձառության թուրմն է, բյուրեղացած խտանյութը: Համաշխարհային քաղաքակրթության ոչ մի տարր այնքան չի ներծծել իր մեջ, որքան գրականությունը: Գրականությունը քո կռիվների, պայքարների, քո տեսլականի, քո չեղածի, քո ձգտելիի, քո եզրագծի, քո հորիզոնի, իրական կյանքում չտեսած գույնի, անհունի հնարավորինս սահմանումն է: Վերջերս սկսել եմ հայրեններ գրել: Հետո հասկացա` տողը ապրումի բանաձևն է. նստվածքը, աշխարհի հետ զրույցը, հավատը, սերս£ Պոեզիան իմ ներսում քիչ է, սակայն բանաստեղծական տողի խտությունն ուրիշ հմայք ունի, զավակ ունենալու հմայքն ունի` այն որ դու ես ու դու չես: Որ մեծանամ` գրող եմ դառնալու… )))

— Ինչի՞ն ես հավատում:
— Սիրուն և հավատալուն: Եվ երկուսն էլ հատուցվում են: Ինչպես բառը, որ անտեսանելի է, բայց գոյություն է, զորավոր է ու ապրող, նույնքան էլ սերը: Սերը սկիզբն է, սերը Աստված է, լույս է, անդորր, նույնքան էլ հավատը: Անհավատությունը ժանգոտ է, դառը:

— Իսկ երիտասարդ գրողներին կասես…
— Ամենամեծ արժեքը ազատությունն է: Վերջերս ցավով մի նախադասություն ասացի` անկախության 20 տարիներին այսքան ստրուկ ու մանկուրտ ո՞նց բուծեցինք, ինչպես ծնվեցին նրանք: Ամենամեծ արժեքն անկախ մնալն է, ներքին ազատությունը, կարող ես ամենավերջին մուսուլմանական երկրում լինել ազատ, և հայտարարված ժողովրդավարության և ազատության երկրներում որպես ստրուկ ապրել: Իսկ երիտասարդ գրողներն ունեն իմ տեսած ազատությունը:

Հարցազրույցը`   Նառա Վարդանյանի