Քամու թաց գուլպաները
(Քամու ընտանիքն էլ մի հայ ընտանիք է…)
Քամին թակում էր
որովայնս ցուրտ,
շնչում էր
կոնքիս պատերին հենված,
գրկել էր Քամին
Մրրիկ ամուսնուն
ու փոքրիկ զեփյուռ`
կաթնակեր, մեռած
եռացած քաղցիս
մարմինը սառած
սավան էր թրջում
ծոցերում լեզվիս,
որտեղ դեռ վաղուց
պտղատու ծառեր,
բառեր պտղատու,
հայրաքաղց հայրենիք
ու ոչ մայրական
կաթեր են լցված:
Իսկ կոնքիս հենված
Մրրիկի այրին,
Մրրիկը գրկած
մի հիմն է երգում,
դե դուք հիշում եք՝
հիմնի ժամանակ
անգամ անհատակ
լեզուն է կանգնում,
ձերն էլ խոնարհվեց:
Թակոցը սառած
կտրեց լեզուներ
ու մի հիմնաքար
նետեց այդ հիմնի
քարե ճակատին:
Արև, այգաբաց,
ու երգող քամու
գուլպաները թաց,
հենված իմ կոնքին,
որովայնս մերկ`
փականը կոտրած
նայում է ներքև,
հեռու ծխացող
ձեր տանիքներին
ու նետում փայտեր
ծխնելույզից դուրս
հնչող հիմներին:
Արև, այգաբաց…
Միայն մի զեփյուռ
կաթնակեր, մեռած
Քամու
կաթնահունց բարձրալեռներից
դեռ կաթ է խնդրում,
հերթական Բոսխի
հերթական քաղցած
մեռած գլխակեր
գիշատչի նման,
որ խնդրում էր խոտ
ու նման մի բան
ինչպես դեռ վաղուց
որովայնս մերկ
փականներ կոտրած
մուրում էր հացից
փշուրը վերջին:
Արև, այգաբաց:
Ցորենի փարթամ
կեղծամ եմ գնել
կոնքերիս հենված
դաշտերի համար:
Ես էլ մի զեփյուռ
կգրկեմ հիմա
ու տաք ասֆալտին
կպառկեմ ինչպես
մրսող մի սառույց:
Արև, այգաբաց…
Միայն դեռ Քամու
գուլպաներն են թաց:
Ժպտա, հայրենիք:

Ծուղրուղու
Հիշում եմ
խաղողաջրից թրջված
քո ոտքերը,
որոնց խոնավ բույրը
խառնվեց իմ նոր
թխած կարկանդակի
գույնին,
ու ես զգացի դրանց համը:
Հիշո՞ւմ ես,
ասացիր, որ աշխարհը
ծուռումուռ մետաղադրամ է
ինձ նման ճղված
գրպանի համար:
Այժմ
գրասեղանս դասավորված է,
և քո խոսքերի համար
կա մի լայն ու դատարկ
դարակ,
ճղված գրպանի ու
իմ փոխարեն:
Այն օրը,
երբ արշալույսն
արդեն հեռու էր,
իսկ աքաղաղը դեռ չէր կանչել,
նա եկավ
քո անօձիգ վերնաշապիկով,
որ սովորաբար կրում էիր
հուղարկավորության
ու հարսանիքի
ժամանակ:
Ժամանակ չկար,
դուռը բացվում էր,
ես պետք է կուլ տայի
արցունքներս
ժամանակին,
ինչպես դեղահաբերս,
մանր բյուրեղագնդեր,
որ սովորաբար առաջանում են
ցնցոտիների փոշուց,
այրված ձեռքերից,
փոսերի մոտ կանգնած
հող շաղ տալուց
և քո օծանելիքի բույրից,
երբ այն ծակում է աչքերս
օտար պարանոցի
քամու հոսանքով:
Ես չգիտեմ ինչպես պատահեց,-
աստիճանաբար ծալվելով
շշնջացին մերկ ոտքերը,
քո արյունն այնքան պինդ էր
գրկել դրանք,
որ բոսորագույն
զուգագուլպա էր հիշեցնում,
Թվում էր,
թե նրա ոտքերը գրկելով՝
քո արյունը,
քո արյունը
փորձում էր դուրս փախչել
հրդեհված
ու անիվ ունեցող
մետաղյա ջարդոնից։
Քո արյունը նրա ոտքերին
մնաց
մազերիս առաջին
ճերմակի արանքում,
այն խառնվեց
քո ոտքերի խաղողաջրին,
որ հոսում էր գլխամաշկիս տակ,
և ես
վերջին անգամ
զգացի դրանց բույրը։
Ես ագահորեն համբուրում էի
քո արյունը՝
չնկատելով,
որ շուրթերիս տակ
նրա ոտքերն են։
Երբ
լեզվիս հորիզոնի կարմիրը
փոխվեց մարմնագույնի,
ես
կանգ առա։
Մենք լուռ նստած էինք,
Մենք լուռ շնչում էինք
քո օծանելիքը,
Մենք լուռ նայում էինք
հեռվում՝
ծանր մայրամուտից
ճոճվող խաղողի այգուն։
Քո աչքերը մնացին այնտեղ,
ողկույզների մեջ
ու իմ բռունցքներից կախված։
Մենք լուռ նայում էինք
ողկույզներին ու բռունցքներին,
մինչ աքաղաղի կանչելը։
Իսկ աքաղաղն
այդպես էլ չկանչեց…
Ուրեմն մենք…
Ողջույն, հուսով եմ՝
հարմարվել ես,-
հոգատար ու հնացող
խղճահարությամբ
շշնջում էին քո մտերիմները։
Ողջույն,
հուսով եմ՝ հարմարվել ես,-
ե՛ս եմ շշնջում,
քեզ վրա նստած,
բայց դու էլ ոչինչ չես զգում,
երևի։
Այսօր
ես եմ քո վերնաշապիկով,
ամեն ինչ այնպես է,
ինչպես թողել ես,
բացառությամբ,
որ ես նա՛ չեմ,
և ոտքերիս արյունը քո՛նը չէ,
նրա՛նն է։
Եվ ես,
քո սիրելի ճղված գրպանը,
որի համար
աշխարհը մի
ծուռումուռ մետաղադրամ էր՝
այժմ կարված է։
Այսօր
քեզ համար ծաղիկ չեմ բերել,
միևնույնն է,
քեզ մոտ բոլորը չորանում են։
Ծուղրուղո՜ւ…