Մահմուդ Հոսնին եգիպտացի գրող եւ թարգմանիչ է, որն այժմ իր թեկնածուական աշխատանքն է գրում Հյուսիսային Կալիֆոռնիայի համալսարանի «Գրականության եւ մշակույթի համեմատական ուսումնասիրության» բնագավառում: Նրա թարգմանությամբ լույս են տեսել երկու գրական երկեր` Էռնեստ Հեմինգուեյի «Ծերունին ու ծովը» (2016, հունվար) եւ Սթեյնբեքի «Մարգարիտը» (2016, սեպտեմբեր): Հոսնին պարբերաբար գրականության, կինոյի եւ լուսանկարչության մասին արաբերեն հոդվածներ է տրամադրում ամսագրերին եւ կայքերին: Նա հաճախ նաեւ իր ներդրումն է ունենում արաբական գրականությանը նվիրված միակ անգլալեզու կայքում` “Arablit”-ում:
Նրա առաջին վեպը` «Ջոնասի քարտեզները» լույս է տեսել 2018 թվականին` Արվեստի եւ մշակույթի Արաբական ֆոնդի հովանավորությամբ:

Տեղը խեղդող էր, և միշտ էլ կլինի: Եվ մենք այնքան երիտասարդ էինք` նման փոքրիկ, արագալող ձկների, որոնք ողողում են ծովածոցի տաք ջուրը, այս փոքրիկ քաղաքի ձմռանը: Մենք այն երիտասարդներից էինք, հենց նրանցից, որոնք չեն կարողանում կանգ առնել, որոնց դեմքերը թեթև վառվել էին արևից, որ ծագում էր ծովածոցի կողմից և սուզվում մթին լեռան հետևում:
Մենք երեխաներ էինք, որոնք սպասում էին շաբաթվա վերջի հանգստյան օրերին` դեպի ծովածոց վազ տալու համար. փոքրիկ մի ծովածոց, որ հանգստանում էր հրաբխային լեռան ստորոտում, որտեղ ահռելի նավերը շունչ են առնում` նեղ ջրանցք սողոսկելուց առաջ: Ապարները լցնում են ծովափը: Ջուրը սովորաբար հետ է քաշվում: Այսպես, մենք քշտում էինք տաբատները, ոտքերով դիպչում թաց ավազին և ոստրեներ ու խեցիներ փնտրում: Մենք քայլում էինք չոր հովտով հիսուն, հարյուր կամ երկու հարյուր մետր, մինչև մեր ոտքերը զգում էին ծովի հանդարտ ջրի տաքությունը: Մենք, այնուհետև, հետ էինք վազում` ծովածոցի` մեզ տված երջանկությունից ճչալով:
Մենք փափագում էինք հանգստյան օրերին այցելել ծով: Հենց այդպես. «այցելել» ծովին, ասես ծովը միայնակ էր ու մեր` երեխաներիս կարիքն ուներ, որ այցելենք «իրեն»:
Ծովը մեզ մոտ էր տեսնելու համար, ոչ թե լողալու: Ոչ մի լողալ ծովածոցում: Ջուրը քիչ է լողալու համար, ասում էին հայրերը: Այնուամենայնիվ, մենք սովորաբար փախչում էինք առավոտյան` նախքան դպրոցը, կամ ամառային արձակուրդների վաղ երեկոներին` ծովի հետ, ծովի պատրանքի հետ խաղալու համար: Նրա ալիքները փոքր-ինչ բարձրանում ու խաղում էին մեզ հետ մի խաղ, որը սպիտակ աղե գծեր էր թողնում մեր տաբատներին, երբ ջուրը չորանում էր: Հենց այս սպիտակ աղե գծերն էլ բացահայտում էին մեր ստերը, երբ մայրերը հարցնում էին` ինչու ենք ուշ տուն գալիս: Այս սպիտակ աղե գծերը բացահայում էին մեր ստերը այն բանից հետո, երբ մենք համոզում էինք մեր մայրերին, որ էլ երբեք չենք «այցելի» ծովին:
Եվ քանի-քանի անգամ էր երեխայի մարմինը դողում, երբ նստում էր ծովածոցի քարերի վրա` նայելով հորիզոնը խոցող արևին, և արնահոսող մթնշաղը արտացոլվում էր իբրև աներկրային մի լիճ ծովածոցի վրա: Քանի անգամ է երեխան վեր թռել բենզինի գործարանների բոցերի մութ հոտերի անմեղ հարվածներից: Գործարանները, որ կանգնած էին ծովածոցի ափի և լեռան ստորոտի միջև, ասես իրենց բարձունքներից հրդեհում էին լեռը` լեզու ցույց տալով մանկական դիտավորությանը. «Այն բանի համար, որ կտրեցիր քո նուրբ, կապող թելը տեղի հետ»: Նման պահերին ծովածոցի ալիքները դադարեցնում էին խաղը, լեռը դադարեցնում էր պարը ստվերի ու լույսի միջև, և խավարը լցնում էր հորիզոնը: Ոչինչ չէր կարող թափանցել այդտեղից, բացառությամբ բոցերի այն տգեղ կայծկլտումը` ողջ գիշեր ունեցած նյարդային պարի ժամանակ:
Եվ ինչը կարող էր ավելի վատ լինել, քան բոցերը, երբ ճչում էին երեխայի դեմքին` ստիպելով նրան հեռու մնալ ծովափից, քան բոցերի հանգչելը: Երկինքն այնժամ ծածկվում էր սև ամպերով, և օդը լցվում էր հեղձուցիչ հոտով:

Եվ ահա մենք վազում էինք հեռու ոչ միայն ծովափից, այլև ամբողջ տեսարանից: Մենք թաքնվում էինք տների ներսում` չկարողանալով տանել հոտից ծանրացած ձմեռը, որը ներխուժում էր մեր թոքերի մեջ` հենց դուրս էինք գալիս դպրոց գնալու: Այդ պարագայում ինչպե՞ս կարող էինք չատել դպրոցը: Ոչ մի հնար չկար` այդ տեղի, այդ քաղաքի, այդ ծովի հանդեպ ատելությամբ լցվելուց խուսափելու համար. ատելություն ճակատագրի հանդեպ, նույնքան ծանծաղ, որքան ծովածոցի ջուրը, որ նույնիսկ չէր հասնում մեր կոճերին:
Եվ ամեն բան մնում էր ինչպես որ կար` ցրտին ու տապին: Մութ խեղդուքը բաց չէր թողնում տեղը, մինչև բոցերը կրկին արձակվում էին, և խավար ամպերը դանդաղորեն ծվեն-ծվեն լինում:
«Թող որ չարյաց փոքրագույնը լինի»,- շշնջում էր երեխայի սիրտը: Թող որ բոցերը մեզ հեռու պահեն ծովափից, ոչ թե դրանց մեռնելը, որը հետապնդում էր մեզ անգամ ժամանակի ելուստների մեջ:
Ժամանակը պարզ էր: Նա` երեխան, այն պարզ էր զգում: Այն իր ընթացքը վերցնում էր քաղաքի դանդաղ շարժից, որը միշտ էլ պարզ էր եղել: Այնուամենայնիվ, երեխան իրեն իր տեղում չէր զգում` ծանոթ չլինելով ասֆալտապատ գետի նմանվող լայնարձակ փողոցին և դրա ափերին տարածվող քաղաքին: Արևմտյան ափին մի փոքրիկ, անպատշգամբ տուն կար, որի պատուհանները ողջ օրը վառվում էին կիզիչ արևից: Փոքրիկ պատուհանները նայում էին ամբոխի վրա, որի մեջ հաճախ էր երեխան հայտնվում, բայց, այնուամենայնիվ, էլի` իր տեղում չզգալով:
Ամբոխի հրմշտոցից երեխան սովորաբար պլստում էր ասֆալտե գետի վրայով: Նա վազում ու ծիծաղում էր բարձրաձայն, այնտեղ` մյուս ափին, ուր օդն առավել թեթև էր, և ստվերն առավել սիրելի էր կամ, գոնե, այն հենց իր մտածածն էր:

***
Ահա նա այնտեղ է` երեխան, վերադառնում է դպրոցից, շարժվող միկրոբուսի դռան մոտ կանգնած, բռնված մեքենայի գլխին տեղադրված երկաթներից, ինչպես մեծահասակներն էին անում, երբ այն լիքն էր լինում: Նա ուզում էր, որ ոչ ոք իրեն չհրեր մետաղե բերանի մեջ` լցված տաք շնչառության ու քրտինքի հոտով: Նա ուզում էր, որ իրեն թողնեն իր տեղից նայի ամբոխին, զգա` ինչպես է մարմինը հակառակվում օդի շարժին` այդպիսով նվազեցնելով տաքությունը: Ապա նա` տասը տարեկան երեխան, ինքն իրեն ասում էր. «Տեսնես ինչո՞ւ են այս բոլոր մարդիկ նույն ուղղությամբ գնում: Ինչո՞ւ են նրանք միշտ ամբոխներով տեղաշարժվում»: Ժամանակ առ ժամանակ նրա սիրտը խեղդվում էր հարցից` խռնված մետաղե մարմիններով և ծանր օդով, որն էլ ավելի էր ծանրանում, քանի դեռ ուղևորափոխադրիչների միջև տարածությունը սեղմվում էր:
Ապա նա լսեց սրտից եկող ձայնը, որ շշնջում էր.
Փախչել
Ամեն մի նեղությունից,
Մի փողոցի նեղությունից,
Փոքրիկ տան պատուհանների նեղությունից:
Փախչել հեղձուկ օդի մթությունից:
Փախչել մինչև կորչելը,
Երբ էլ ոչ մի տեղ չմնա, բացի ծովափը:
Բացի այն վայրը, որտեղ զգալի է ծովը:
— Նայի՜ր: Այս ամպը նման է քո երեկ գտած ոստրեին,- նրա ընկերը, որ կանգնած է կողքին, դռան մոտ, իր պես` մեքենայի գլխի երկաթներից բռնած, արթնացրեց տղային իր սրտի շշնջոցներից:
Նա նայեց ամպին, որ պատառոտված էր թվում արևի պատճառով: Հանդարտության մի պահից հետո նա շրջվեց ընկերոջ կողմը, լայն բաց արեց աչքերն ու բղավեց.
— Էստեղ պահեք, վարորդ:
— Ո՞ւր ենք գնում,- հարցրեց ընկերը:
— Ծով:
— Ինչո՞ւ:
— Կփախչենք:
— Ինչպե՞ս:
— Մեծ նավով, որ երեկ տեսանք: Ծովածոցին չափից դուրս մոտ էր: Ներսում կթաքնվենք, և կհեռանանք, հենց որ շարժվի:
— Բայց ինչո՞ւ:
Նա մի րոպե մտածեց, ապա ասաց.
— Որովհետև այնտեղ մենք կկարողանանք ոստրեներ դառնալ` այ, ամպի պես,- նա հայացք գցեց ամպին ու շարունակեց,- այդ ժամանակ ոչ ոք ունակ չի լինի գողանալ մեզ մեր իսկ ձեռքերից և թույլ չտալ մեզ` տեսնել ճանապարհը:
— Բայց չենք կարող նավին հասնել, ճանապարհ չկա,- ասաց ընկերը:
— Ծովն է ճանապարհը,- պատասխանեց երեխան:
— Այդ դեպքում ինչպե՞ս ենք հետ գալու, երբ ուզենանք:
— Չես տեսնո՞ւմ` ջուրը բարձր չէ: Մենք կարող ենք վերադառնալ այնքան ժամանակ, քանի դեռ կտեսնենք լեռը:
Նրա ընկերը ոգևորված ճչաց: Նրանք թողեցին պայուսակները ճամփեզրին և վազեցին մինչև ծովափ հասնելը:
— Նավն էնտեղ է,- բարձրաձայն կանչեց երեխան` ձայնի մի տեսակ հաղթական տոնով:
Նրանք հանեցին կոշիկները, քշտեցին տաբատները և վազեցին աղի ջրով ողողված ավազի վրայով: Նրանք սուզվեցին ավազների մեջ` երբեմն սայթաքելով ու ծիծաղելով, ապա շարունակեցին գնալ: Նրանց ոտքերը զգացին ջրի սկզբնավորումը: Նրանք շարունակեցին վազել: Սա ամենաառաջին անգամն էր, երբ ջուրը հասավ նրանց ծնկներին: Սա առաջին անգամն էր, երբ ջուրը տաք չէր:
«Նավը մոտ է, քիչ մնաց, որ հասնենք»,- մտքում կրկնում էր երեխան:
Որքան ավելի խորն էին գնում, այնքան դանդաղեցնում էին ընթացքը: Նրանց փոքր, բարալիկ կրծքավանդակները փշաքաղվում էին սառը ջրից: Ընկերը վախենում էր.
— Հոգնեցի, էլ չեմ կարող առաջ գնալ:
Ծովափի կողմից մի ձկնորս բղավում էր նավակի վրայից` ձեռքերով նշաններ անելով, որ վերադառնան:
— Ես հետ եմ գնում,- ասաց ընկերը:
Երեխան շարունակեց առաջանալ ոտնաթաթերի վրա: Նա գնաց այնքան, մինչև ոտքերն էլ չէին կպչում ծովափի ավազին: Հետո գլխի ընկավ, կյանքում առաջին անգամ, որ ավելի հեռուն գնալ չի կարող: Ջրի վրա քայլելը հողի վրա քայլել չէ: Ջրում պետք է լողալ կարողանաս, իսկ իրեն ոչ ոք դա չէր սովորեցրել: Ոչ մեկը երբեք չէր ասել` ինչ անել, երբ ոտքերն էլ չեն կպչում ծովի ավազին:
Ջուրը ծածկեց նրան: Ընկերը արտասվում է, մինչ նա փորձում է հետ գնալ: Ձկնորսը բղավում է, իսկ երեխան ջրի տակ է: Փորձում է բացել աչքերը` ջրի տակ նավ գտնելու հույսով, բայց աղը ցավեցնում է: Նա արագորեն փակում է աչքերն ու կրկին փորձում բացել, բայց ոչ մի նավ չի երևում: Ոչինչ չկա, բացի գունատ կապտավուն հորիզոնից: Նա փորձեց դիպչել ավազին, որպեսզի վեր հանի ինքն իրեն, բայց նիհարիկ մարմինը սարսափելի պտտվեց: Ջուրը նետեց նրան: Նա ոչինչ չի կարող անել, բացի հանձնվելը, գիտակցությունը կորցնելն ու հոսանքին տրվելը: Այն կախվել է, երեխայի մարմինը` ոչ ջրի երեսին, ոչ էլ հատակին:
Նրա սրտի ոստրեակերպ ամպը շշնջում է. դու չես լքի այս վայրը, մինչև հայրդ չմահանա:
Նրա սիրտը բարձրաձայն բաբախում է կրծքավանդակում:
Ձայնը հետ է գալիս. երբ վերադառնաս տուն, կտեսնես, որ հայրդ մահացել է:
Մի լքիր այս վայրը հենց հիմա:
Երեխայի աչքերը սարսափից կիսագիտակից չռվեցին: Նրա ականջին կրկին հասավ ոստրեի խաղաղ ձայնը` նման անփորձ ճակատագրի.
Կարգի բեր ցանցերդ,
Նորոգիր նավիդ փայտը
Եվ մի լքիր այս վայրը, մինչև որ երազում չտեսնես
Ծովածոցի ջրի վրայով սլացող վիթերի:
Հետևիր, այդժամ, նրանց հետագծին:
Հետևիր, մինչև հասնես նրանց վերջնակետին:

Թարգմանությունը անգլերենից` Անահիտ Ղազախեցյանի