տաք ձմեռ
ինձ համար մանուշակ էիր,
թերթիկներդ հպումներիցս չպատռվեցին,
այնպիսի մանուշակ-որ ծակեցիր
մաշկս, զգացիր ոսկորիս լիցքը,
գուցե մանուշակ չէիր, ինչ իմանամ,
բայց ասա, աչքերդ,
աչքերդ ինչու էին այդքան անպաշտպան կապույտ
ես գուցե ասեի ճանճ ես, որովհետև
այդ միանվագ ցավի նվվոցը
կար, երբ դու արդեն թվում է՝ չկայիր,
ես քշում էի ցավի աղբյուրը,
բայց ինքս զգում էի ծուղակում եմ-
ջրերը առատությամբ ողողում էին ինձ,
ցավի ջրերը,
ջրիմուռների երկարությունը,
ձկների խուճապը մոտալուտ ափերից
կատվի պես զգում էին ցավը,
մեռնող ձկների վտառ էր վխտում ներսումս,
այդ փտող վտառը-այդ անձնազոհ ձկները,
որ կանխեցին ինչ-որ վերջնական բան,
որ կարծեցին՝ կփրկեն ինձ,
որ մեռան իմ փոխարեն,
որ նստեցին ցավիս ուսին
դա ընդամենը այսբերգ էր, սիրելիներս, ասում եմ ձեզ,
թե իմանայիք չբուժվող խորքերիս մասին,
գուցե ոչինչ էլ չանեիք,
դուք հալեցրիք գագաթը՝ մինչդեռ մինչ ստորոտ
ընկած արահետը լի էր թանձրությամբ,
չնոսրացող անիծյալ թանձրությամբ
ոչ մի կեդանի գույն ձեր մահով չվերածնվեց,
ես այնքան ողողվեցի նրա ջրերով,
մինչ պատերս ներծծեցին վերջին կաթիլը,
ու ցամաք իջավ վրաս-
անտարբեր, երկար ցամաք
ես ինչ պատասխան կարող եմ տալ ձեզ,
ուղղակի ձմեռ էր,
անտանելի տաք ձմեռ,
ձյունը տաք էր ու սպիտակ,
ինչպես փախուստի պատրաստ ճագարներ
չոր ամառ
դաստակս ծծեց կապույտ պարաններն իր,
հանգույցները բշտիկներ դարձան,
մաշկս շոշափողը կծկված աչքիս նյարդային
տիկը կզգա,
ձեռքս գրիչ վերցրեցի, որ գրեմ,
գրիչը ագռավ դարձավ,
ագռավը- ներկ
սև գույնով առանց բացերի լցրեցի
ակնագնդերդ,
ծեր կնոջ ոտք եղար ինձ համար,
չոր- անասելի չոր ամառ
թղթի կտորներ վառեցի ՝
իբր թուղթը ձյուն դարձավ,
ձյունը-կրակ,
կրակը մոխիր…
փորձեցի մի աչք ավելի տեսնել քեզ,
մի բերան շատ զգալ լեզվիդ մերկությունը,
մի անգամ ավելի շատ կծկվել
քեզ հիշելիս,
բայց եղածն ընդամենը գլխացավ էր արդեն
եղածը-չպակասող ժպիտ,
չթափվող աչք,
իսկ թվում էր`
կլղոզվի բերանս դեմքիս շուրջ,
հեշտոցս կլցվի անթափանց գիշերով՝
հիշողությամբ մարող աստղերի,
կթուլանա ոտքերիս ամրությունը,
կրծքերիս անմեղ աշխուժությունից
կմնա միայն կոշտացած մի պտուկ՝
շուրջբոլորը դրա անպաշտպան,
հին մսեր
ասում եմ` հին թվում է`
քամուց չշարժվող տերև,
անթարթ աչք ու անստվեր կին եմ ասում,
լսիր, ասես իրականում ոչ թե հին
եմ ասում,
այլ ավելի շատ հորանջում,
կոկորդումս ծույլ թաթերի
ծանրությունն է դոփում
եղածը հին պատմություն է, եզրափակում եմ ես,
1000 անգամ պատմելուց հետո
ցանկացած՝ նույնիսկ լավ պատմությունից միայն
անհետաքրքիր, ճնշող փափկությունն է մնում.
լաթի մազմզոտ մի կտոր
մեկ-երկու աննշան հավելումներով,
որպեսզի հեշտ պատկերացնես
հիշիր ծառերից վրադ ցատկող կատուներին
ու ձկան փշերի պես դուրս քաշիր
նրանց ողնաշարը
ասում եմ քեզ՝
եղածը ամառ էր,
չոր ամառ
ես թղթի կտորներ էի վառում
իբր թուղթը ձյուն էր դառնում,
ձյունը-կրակ,
կրակը մոխիր
***
անապատում եմ, որտեղ
ոչ մի ծաղիկ իր բնական մահով չգնաց,
ավելին՝ վակուումում եմ,
օդի խտությունը հավաքած թոքերումս,
զգում եմ՝ երկար չեմ ձգի,
գիտեմ ամեն ինչի խիտը կործանում է,
խիտ սերը ասենք,
երբ չմաքրվող դեղին յուղաներկի պես
հաստ շերտով
քսվում է քունքերիդ,
աչքերիդ ծայրերում զգում ես դրա կշիռը,
բովանդակությամբ արցունք չէ, որովհետև
վերջինս ազատգրում է և մաքուր պոռթկում,
ոչ էլ տերևից չընկող ցողի ծանրությունն է,
այդ հաստ շերտը-
այդ խիտ ապրումը,
քո չազատագրումն է սևեռումներից,
գլխումդ քեզ սպառնող ամպեր են կուտակվում,
ի՞նչ են սպառնում, կհարցնես դու,
իսկ ես կլռեմ,
որովհետև բերանումս կզգամ անորոշ մի վախ,
քիմքս չի մաքրվի մտասևեռումներից-
որովհետև ես ուտում եմ անհանգստությունը,
շնչում ու արտաշնչում այն,
լողանում դրա հետ,
և ջուրը չի թուլացնում ոչինչ.
կծիկն այդ դժբախտ կուտակումների՝
մարմինը իմ, որ անգամ տղամարդու տաք,
կանչող ձեռքերի մեջ չի ջնջում ներսի
կարծր գիծը-ձգված աղեղն այդ
մատները շարժուն որդերի պես
շոյում են մազերս,
իսկ ինձ թվում է՝ թելերն այդ
ջրիմուռների երկարությամբ չորահացեր են,
և ներսումս կովի լեշն է փռվել,
ոտքերը մարմնի համեմատ որքան քիչ են
ու որքան թույլ,
ինձ շրջապատածը ամուր մսերն են,
ու ոսկրոտ գանգը նրա
դուրս ցցված աչքերի խորաթափանցությամբ.
մտածում ես՝ ուզում եմ ասել,
այդ ակնագնդերի մեջ կռի՞նչը կա ծովերի,
ի՞նչ ես ուզում ասել, կհարցնես դու,
իսկ ես կլռեմ, որ ակնարկում էի իբր
ամեն կարծր շերտի ետևում մի
զգայուն աչք է թրթռում,
մի ճպռոտած աչք,
որին ծածկեցին մոլախոտերը,
իսկ թարթիչների անկումը աստիճանաբար
աննկատ դարձավ,
և մահը իր բոլոր դրսևորումներով եղավ
ապրելաձև
ես անապատում եմ, որտեղ հայտնվեցի կամովի,
և չկա ջուր, որ ողողի ափերս,
և չկա առհասարակ ափ,
կա միայն ավազի խտությունը,
որ մանր, բայց վճռական խցանվում է կոկորդումս
***
կախվում են օդից երկու բարակ տաշեղ
ոտքիդ համարժեք-
և ծավալները ամենևին չեն խոսում
խորքերի մասին,
որովհետև ամեն սողուն չէ, որ
լսում է
գետնի տակից բարձրացող
ծանր հևքը,
ոտնաձայներիդ ձայնը,ներբաններիդ
հպումները գուցե, սեղմված հողի
ասեղի պես բարակ ճիչը գուցե, բայց
ոչ այն ինչ խորքերից է գալիս,
ոչ վերքդ շոշափող լեզվի
սառնության շեղբը
և ոչ էլ
այդ վերքի փթթումը
այդ փոքրիկ տաշեղները,
որ մաշվեցին անցյալը շշնջալով,
դանդաղ կորցրեցին հիշողությունը
բովանդակության
եղածը միայն միսը գրկած ոսկոր է,
միայն միսը գրկած ոսկոր
և դու այլևս չես քայլում,
չես վազում,
չես ընկնում,
մարմինդ պատած ցողի պես մանր
փշաքաղումի ծանր թելերով-
դու ընդամենը կծան խոտ ես-
որ սպանեց ներսի լիցքը
ափ նետված ջրի շիթի պես
ներծծվեցիր մակերեսներին,
մակերեսները լռեցին
հատակներին կուտակված քարերի
մասին
