ԱԶԱՏՈՒԹՅԱՆ ՀՐԱՎԱՌՈՒԹՅՈՒՆ

1
Ցաք ու ցրիվ պաղպաջ է քմահաճույքի
քմահաճույքի հրավառություն…
Ո՛չ մի տեղ ո՛չ մի բան
այնպես չի քարոզում ազատությունը,
ինչպես սա…
Ի՜նչ երազ է ազատության,
ազատության հրավառություն…

2
Ոչի՛նչ, որ մարմինդ
սարսռում-սառում է մարմանդ,
օձիքդ` տամկում, խունանում,
ոչինչ,
չէ՞ որ հավերժական է այս տեսարանը,
և հավերժականն է այս տեսարանում…

3
Այստեղ, այս շինծու քաղաքում,
որ ազատության ծվեններով
մեխված է մոլորակին այս հին,
մարդու հետքն ամենուր է, ամեն ինչի մեջ…
Ու ես ճարահատյալ սնվում եմ
հավերժության այս պատառիկներով,
որ քորի մեջ տանջվող այս քաղաքը,
համառորեն դեռ լվանում
ու պահում են հողագնդին կպած,
թեպետ նոր գցված մայրուղու վերջում
վաղու՜ց արդեն բացվել է
բաց տիեզերք շպրտվելու հեռանկարը…

4
Ինձ հետ իմ ծոցում
քորոցված իմ բարձին ապրում են
կուսական աղմուկն ու լռությունն այս քաղաքի՝
բնության նոտագիր բույրերով համեմված…
Նրա երբեմնի իսկական բնակիչների
պայքարը գոյատևման,
ու համերաշխ գոյությունը
նրանց պլշած աչքերի,
հաղորդվում են հիմա վերևից, անխտիր
ամեն մի երկնքի հառված մաքուր երեսի,
Մորզեի ականջը շոյող համաչափությամբ
թմբկահարելով զգայարաններս:
Ու պարզ տեսնում եմ օրերի միջով,
ասֆալտի, կոպտատաշ քարերի միջով,
մաքու՜ր լվացված խոտն առավոտվա`
պողոտայով մեկ,
հպարտ քայլվածքը ընձառյուծների՝
նախարարության ճեմասրահում,
անկաշկանդ օրորվող պախրային ճկուն
իր ձագերի հետ` բակում ճեմելիս,
և անհետացած ժիր թռչունններին
կանաչ խնձորի կտուցված հյութով`
բացատների մեջ՝
մայթի երկայնքով…
բայց այս խաբկանքը ամենաերկար անձրևի նման
շատ կարճ է տևում.
փլվու՜մ են հանկարծ քլունգի ծակից,
նղնղուն պատերը հուշարձանների
ու տակով անում իմ անկողինը…

5
Անսահման նոր է այստեղ ամեն բան.
Խնամքով տաշված քարերն այս
ու շենքերն այս հին,
եգիպտական բուրգերն այս
ու ժայռափոր կացարանը նեանդերթալցու
հին չեն ավելի, քան լեզվի ինստիտուտը,
որ կառուցվեց Մարսի վրա:
Հավերժականն ու հինը այստեղ
ճողփյու՜նն է պղպջան,
որ բռնել է ամեն բան ու ծեծում է
հին ոխակալի պես,
բայց զայրացած հոր նման՝
առանց որևէ լուրջ վնաս հասցնելու
մտադրության…

6
Հարուստ է բառապաշարն անձրևի:
Գրեթե նույն բանն է այս պահին ասում՝
էստեղ էլ, էնտեղ էլ համարյա նույնը,
բայց իզուր ես կոտորվում.
որքան էլ ծոծրակդ ջուր դառնա,
որքան էլ ականջդ սրես, մեկ է
էստեղ էլ, էնտեղ էլ տարբե՛ր է ասելու,
առանց ձանձրույթի,
անվերջ բազմազան, գունեղ է ասելու:
Ուր էր թե միջից ճողփացող ջրերի
սրածայր կանթով օղեր դուրս գային,
ականջի համար…
կեռ-ճանկով օղեր…

7
Չգիտեմ, թե որքանով բառապաշարդ
բայց հիշողությունդ հարստանում է անշուշտ,
որովհետև բույլերից այս պղպջացող հայելիների
քեզ ակնթարթ նայում են չռված աչքերը
ծերպում կուչ եկած դինոզավրերի…

8
Ցաք ու ցրիվ պաղպաջ է քմահաճույքի,
ազատության հրավառություն…
ու ոչի՛նչ, որ մարմինդ
սարսռել-սառել է արդեն.
օձիքդ` տամկել, խունացել…
ոչինչ,
չէ՞ որ հավերժական է այս տեսարանը,
և հավերժականն է այս տեսարանում…
ԾԻՐԱՆԵՆԻ

Մարմինը դալար է, արևկող,
մի ամբողջ տուն կպահի ծիրանենին…
Ցողունը պարանոցի պես ոլոր է՝ պար եկող.
միտքը ծուռ քամու նման՝ պտտուն:
Սաղարթը փթիթ է,
նորահարսի պես փարթամ ու ճկուն.
Թարմ օդի գրկոց, փարումի կարոտ:
Ճյուղերը երեխայի մատներ են մատղաշ,
ծոծրակը՝ նորածնի անու՜շ քրտնխաշ…
Պտղամիսն առատ է հյութալի,
պտուղը թավիշ է…ծո՛վ, թավիշի ծով.
արբեցումի ծոց, համբույրի պահուստ…
Բունը կոկիկ է, խնամված ու տաքուկ,
փչակը մթին է…մու՛թ, խավար գիշեր.
հոգու թաքստոց, կենարար տիեզերք…
Շուքում զվարթնոց է գողտրիկ.
լորը ճուտ է հանել խարտյաշ,
սարսռուն կանգնել, հապաղել է առուն,
իսկ հետո անցել է ճարահատ՝
իր հուշերի մեջ պահած
շուռ տված մի բանաստեղծություն…
Կանգնել է հպարտ եղնիկի նման,
սրունքին գուլպա՝ ճերմակ ու քիփլիկ,
բայց ավելի՝ կառչել է փետուրի նման,
ու այնքա՜ն թեթև՜,
որ այդ թեթևից, ժամանակի հետ հարբում, երազում,
պոկվում է ձորակից, թռնում
քամու հետ, խատուտիկի հետ…
…ու այնքա՜ն թեթև՜,
որ այդ թեթևից,
ժամանակի հետ, հոգիդ թև է առնում,
շոր ու շապիկդ՝ ծանրանում ուսիդ…
Դալար է մարմինը արևկող,
մի ամբողջ տուն կպահի ծիրանենին…

ԲԵԹՀՈՎԵՆ

Պատկերացրու` մի ամբողջ
օր անց ես կացրել Բեթհովենի հետ…
Պատկերացրու՝ երբ լսում էիր նրան, քեզ թվաց…
չէ՛, չթվաց, չէ, հաստա՛տ. նա մի քանի
անգամ նայեց ուղիղ
աչքերիդ մեջ:
Պատկերացրու` դրանից հետո խցանի պես
դուրս ես թռել փողոց`
բարևելու անգամ անծանոթ շներին:
Պատկերացրի՞ր, լավ…
հիմա հասկանու՞մ ես, թե ինչու ինձ այլևս ոչինչ չի
վախեցնում փողոցներում,
մարդկանց ու մեքենաների մեջ…
որովհետև ինչ փորձանք էլ պատահի,
մեկ է արդեն ինձ համար.
որովհետև վերջում (եթե իհարկե
բախտս բերի ու ողջ մնամ),
ես միշտ էլ կարող եմ հանգիստ
ետ դառնալ եկածս ճամփով ու
փակվել նույն սափորում…